Autor: Wioleta Barsznica
Rola rodzica w wsparciu rozwoju kariery edukacyjno – zawodowej dziecka.
Wiele współczesnych koncepcji dotyczących rozwoju zawodowego wskazuje, że istotną rolę w tym procesie pełni rodzina – rodzice, dziadkowie oraz starsze rodzeństwo. Potwierdzają to również badania, z których wynika, że największy wpływ na decyzje edukacyjno-zawodowe podejmowane przez dzieci mają rodzice. Rodzice towarzyszą swojemu dziecku od urodzenia. Rodzice to najważniejsze osoby w życiu młodego człowieka, które jako pierwsze wpływają na kształtowanie przyszłej ścieżki edukacyjnej i zawodowej. Każdy, a w szczególności dziecko na progu podejmowania decyzji edukacyjno- zawodowej, kiedy ma problem, szuka rozwiązania i wsparcia w najbliższym otoczeniu, w rodzicach. Osobisty stosunek rodziców do dziecka, oparty na znajomości dziecka i jego indywidualnych potrzeb oraz możliwości czyni z rodzica mentora i partnera dysponującego cenną wiedzą i doświadczeniem życiowym, potrzebnymi w procesie planowania i podejmowania decyzji edukacyjnych. Rodzice jako doradcy mogą przyjmować trzy postawy: liberalną, dyrektywną i partnerską. Najbardziej pożądaną dla dziecka przy planowaniu kariery zawodowej jest postawa partnerska, w której rodzic towarzyszy swojemu dziecku w podejmowaniu decyzji, ale nie narzuca swojego zdania. Zarówno postawa liberalna, która daje swobodę dziecku przy podejmowaniu decyzji, jak i dyrektywna, polegająca na narzucaniu woli rodzica, nie są odpowiednie. Rodzic partner pomaga w zgromadzeniu istotnych informacji dotyczących rynku pracy, zawodów, w tym zawodów deficytowych i nadwyżkowych, szkół, a przede wszystkim pomaga dziecku poznać siebie i urealnić jego samoocenę.
Rodzicu – warto być doradcą swojego dziecka w sprawach związanych z wyborem szkoły i zawodu, ponieważ:
- dobrze znasz swoje dziecko,
- możesz motywować je do szukania odpowiedzi na pytanie: „Co chcę robić w życiu?”,
- stanowisz dla dziecka najważniejszy punkt odniesienia w rozumieniu świata, także tego związanego z pracą zawodową, czy uczeniem się,
- przekazujesz informacje o zawodach, szkołach, pracy zawodowej; często jesteś pierwszym źródłem informacji, któremu Twoja córka lub syn z zaufaniem przyklejają etykietę „wiarygodne”,
- dzielisz się z dzieckiem swoją wiedzą i własnymi doświadczeniami zawodowymi.
Potrzeba zatem odpowiedzieć sobie na pytanie: Jak dobrze znasz swoje dziecko? ...
Korzystanie z mediów przez nastolatka – wnioski z RAPORTu „Nastolatki 3.0”
Wątek korzystania z mediów przez dzieci i młodzież jest w ostatnim czasie bardzo popularny. O tym jak ważny jest to temat świadczą co roku wykonywane i publikowania badania. Dostępność do internetu stała się łatwiejsza dzięki rozpowszechnieniu się urządzeń mobilnych z ekranami dotykowymi. Czasami jako rodzice udostępniamy smartfony lub tablety, aby móc się zająć własnymi sprawami. Kiedy jednak powtarza się to codziennie, może się to stać niebezpiecznym nawykiem.
Jak wynika z najnowszego ogólnopolskiego badania rodziców i nastolatków „Nastolatki 3.0” najczęściej dzieciaki korzystają z internetu w domu lub podróży. Ich aktywności online to rozrywka i komunikacja, a co trzeci nastolatek deklaruje, że korzysta z internetu do odrabiania lekcji. Średni wiek dziecka w którym otrzymuje komputer z dostępem do sieci to 8 lat i 10 miesięcy, natomiast smartfona 8 lat i 5 miesięcy. Z tego płynie wniosek, że przeciętny wiek dziecka i otrzymanie przez niego pierwszego telefonu z dostępem do internetu obniża się. Często rodzice deklarują późniejszy start samodzielnego użytkowania sieci, czy posiadania urządzenia na własność przez ich dzieci, niż sami podopieczni. Urządzenia, z których najczęściej młodzi ludzie korzystają z internetu to: telefon komórkowy lub smartfon (88,8%), laptop (43,6%), komputer stacjonarny (25,4%), telewizor (25,8%), konsola do gier (17,4%), tablet (5,8%), Smartwatch (2,3). Z dostępnego raportu wynika, że po raz kolejny odnotowano wzrost czasu korzystania z internetu przez nastolatki w dni powszednie. Obecnie jest to 5 godzin 36 minut. Dla porównania badania z 2020 roku wskazywały, że ten czas to 4 godziny i 50 minut. Aktywność nastolatków w dni wolne od zajęć szkolnych koncentruje się głównie na cyberprzestrzeni i średnio wynosi 6 godzin i 16 minut. Średni czas spędzony w sieci przez rodziców wynosi 1 godzinę i 29 minut. Wniosek jest taki, że nastolatkowie niemal czterokrotnie dłużej, niż ich rodzice korzystają z internetu. Dla przypomnienia Amerykańska Akademia Pediatrii zwraca uwagę, że powyżej 13 roku życia młodzi użytkownicy mogą spędzać w sieci 2-3 godziny.
Ponad połowa nastolatków często lub bardzo często w trakcie korzystania z internetu lub smartfona równocześnie wykonuje inne zadania lub czynności. Co ciekawe badania wskazują, że rodzice nie zauważają kiedy ich dzieci są aktywne w internecie. Połowa młodych ludzi twierdzi, że jest online podczas posiłków, ale potwierdza to tylko co czwarty rodzic. Nastolatkowie pozostają także aktywni nocą. Ponad połowa nastolatków (53,7%) twierdzi, że ich rodzice nie ustalają żadnych zasad dotyczących korzystania z internetu w zakresie czasu i dostępu do treści. Blisko co czwarty młody internauta uważa, że wprowadzona przez jego rodziców kontrola w zakresie czasu korzystania z internetu (28,8%) oraz dostępu do jego treści (28,9%) jest nieskuteczna. ...
SZKOŁA DLA RODZICÓW I WYCHOWAWCÓW
Kolejny raz zapraszamy rodziców i wychowawców na warsztaty umiejętności wychowawczych Szkoła dla Rodziców i Wychowawców. Cykl zajęć obejmuje 10 cotygodniowych 3 godzinnych spotkań grupowych. Pierwsze spotkanie będzie miało charakter zajęć integracyjnych oraz informacyjnych. Kolejne bloki tematyczne poświęcone będą istotnym zagadnieniom związanym z procesem wychowania. Celem zajęć jest dostarczenie rodzicom i wychowawcom konkretnej wiedzy oraz uczenie opiekunów praktycznych umiejętności budowania prawidłowych relacji z dziećmi. Zajęcia maja charakter warsztatowy. Zapraszamy.
Czytanie książek a potrzeby i kompetencje dzieci w wieku przedszkolnym.
Dziecko w wieku przedszkolnym rozwija się w sposób gwałtowny-to czas jego największej ruchliwości i zmian we wszystkich obszarach rozwoju. Zmienia się zachowanie dziecka, jego sposób myślenia i zapamiętywania różnych zdarzeń, a emocje i forma ich wyrażania wpływają na jego reakcje i kontakt z otoczeniem. Umiejętność sprawnego poruszania się, poprawa koordynacji, płynna mowa i poczucie odrębności jako jednostki uruchamiają naturalną potrzebę samodzielności. Dynamiczny rozwój mózgu prowokuje potrzebę poznawania nowych rzeczy i sytuacji. Przedszkolak zaczyna odczuwać silną potrzebę kontaktu z innymi, zarówno z dziećmi jak i dorosłymi, równie ważna staje się dla niego umiejętność odnajdywania się w różnych sytuacjach.
Okres między 3 a 6 rokiem życia jest niezmiernie istotny dla rozwoju myślenia, pamięci i mowy dziecka. Pojawia się umiejętność zapamiętywania i świadomego korzystania z utrwalonych informacji, przypominania nabytych doświadczeń i wzorców zachowań. Dziecko potrafi łączyć informacje z usłyszanych historii z własnym doświadczeniem, opowiada proste historie. Intensywnie zdobywa wiedzę o otaczającym je świecie, samym sobie i różnych zjawiskach zarówno społecznych jak i fizycznych. Bazując na wdrożonych przez opiekunów nawykach czytelniczych, zaczyna się interesować czytaniem i książkami ze względu na zawarte w nich treści. Wzrasta wtedy zdolność dziecka do zaplanowanego i przemyślanego działania: potrafi ono już powiązać przyczynę ze skutkiem, zadaje mnóstwo pytań i komentuje opowiadaną mu historię, łączy ze sobą różne zdarzenia. Odróżnia świat zewnętrzny od świata odczuć, przeżyć i wrażeń, powoli dostrzega i przyjmuje istnienie innego niż swój punktu widzenia. Dzięki tym umiejętnościom jest gotowe do porównywania, klasyfikowania i poszukiwania podobieństw oraz różnic. Pojawia się zainteresowanie literami i słowem pisanym, gotowość do nauki czytania. Podczas wspólnej lektury znajomego tekstu dziecko zaczyna śledzić go wzrokiem i „wyręczać” w czytaniu dorosłego, co jest świetnym przygotowaniem do samodzielnego czytania. Rodzic ma możliwość rozwijania kompetencji poznawczych przedszkolaka, korzystając z różnorodnych książek w sposób, który lubi jego dziecko i on sam.
Codzienna lektura to nie tylko sugestie dorosłego, to również samodzielne wybory młodego czytelnika. Można umówić się z dzieckiem na czytanie w trybie naprzemiennym – to pozwoli wprowadzić wartościowe w ocenie dorosłego pozycje i nie „utknąć” na całe tygodnie na ukochanej książce dziecka. Przeczytana już książka jest zawsze świetnym pretekstem do rozmowy i wyprawy do miejsc związanych z jej tematem, co utrwala zapamiętywanie w przyjemny sposób. Każda historia powinna stać się okazją do zadawania pytań i samodzielnego myślenia o tym, jak znaleźć na nie odpowiedz. W czasie kiedy przedszkolak jest niezwykle zainteresowany odkryciami i badaniem rzeczywistości, samodzielne „główkowanie” wzmacnia poczucie sprawstwa. Dorosły pomaga dziecku w zbieraniu danych, uczestniczy w „burzy mózgów” i wyciąganiu wniosków. Rozwój myślenia, kreatywności i wyobraźni z wykorzystaniem książek o różnorodnej tematyce wpływa na przyszłą postawę dziecka nie tylko wobec nauki i rozwijania zainteresowań, ale też na podejście, z jakim rozpocznie ono naukę w szkole, i na to, jak poradzi sobie z obowiązkami szkolnymi. ...
Uwaga na dodatkową energię!
Napoje energetyczne to napoje bezalkoholowe, najczęściej gazowane o właściwościach pobudzających.
Czy wiesz co znajduje się w energetykach?
W skład energetyków wchodzą: kofeina, tauryna, guarana, witamina B, różne zioła, cukier, barwniki. Składniki te występują w bardzo silnym natężeniu. ...
Pozwól dziecku się pokręcić.
Mózg człowieka rozwija się poprzez ruch. Sprawność ruchowa odpowiada za tworzenie się sieci połączeń neuronalnych, od których zależy w przyszłości rozwój umysłowy dziecka. Ruch rozwija mózg, pozytywnie wpływa na ciało, lepsze samopoczucie, odporność. Zdaniem ekspertów wiele trudności edukacyjnych – czytanie, pisanie, liczenie, koncentracja, zachowanie i zaburzenia mowy jest związanych z ograniczeniem aktywności fizycznej.
Od urodzenia do ukończenia pierwszego roku życia – tworzy się najwięcej połączeń neuronalnych. Rozwój ruchowy i sprawne działanie systemów sensorycznych w dużej mierze warunkuje dalszy harmonijny rozwój dziecka.
W wieku około 3 – 4 lata dziecko potrafi już: biegać, skakać, wspinać się. Jednak wykonuje te czynności mało precyzyjnie i nie potrafi ich połączyć, np. biegać i łapać piłkę równocześnie, nie potrafi rozwinąć cukierka idąc, czy też zapiąć guzika w czasie chodu. Rozwijanie precyzji ruchów będzie odbywało się poprzez częstą aktywność ruchową. ...
CO W ZACHOWANIU NASTOLATKA POWINNO ZANIEPOKOIĆ RODZICA, OPIEKUNA, NAUCZYCIELA?
W czasach, w których prawie każdy z nas słyszał o depresji, a media i specjaliści alarmują, że liczba samobójstw wśród dzieci i nastolatków stale rośnie, niejeden rodzic i nauczyciel zastanawia się czy zachowanie dziecka jest prawidłowe? Czy wszystko z nim dobrze? Kiedy należy szukać pomocy? Czy to, że dziecko coraz mniej z nami rozmawia świadczy o poważnych trudnościach, czy może jest typowe dla nastolatków? Czy można pozwolić, aby dziecko w weekend kładło się spać o 2 w nocy albo spało do 11 czy należy interweniować?
Odpowiedź na to pytanie nie zawsze jest prosta i jasna. Najczęściej zależy od kontekstu, w jakim się dzieje oraz od wieku, w jakim jest dziecko. A co w zachowaniu nastolatka powinno budzić niepokój rodzica, opiekuna? Warto mieć świadomość, że dojrzewanie jest procesem złożonym i skomplikowanym, w którym zachodzi bardzo wiele różnych zmian zarówno w sferze anatomicznej, hormonalnej, umysłowej jak i emocjonalno – społecznej. Mózg dziecka ciągle się rozwija, a w okresie dojrzewania zachodzą w nim bardzo istotne zmiany, których efekty widzi każdy, kto ma kontakt z nastolatkiem. Co jednak powinno wzbudzić niepokój opiekuna?
- Trudności związane ze snem – dziecko śpi bardzo dużo lub śpi bardzo mało, do późna nie może zasnąć albo wybudza się bardzo wcześnie, szczególnie wtedy, kiedy chciałoby zasnąć lub budzić się wcześniej, a nie jest w stanie,
- Zmiany związane ze spożywaniem posiłków – dziecko zaczyna unikać spożywania posiłków razem z innymi domownikami, zachodzą drastyczne zmiany w diecie, zmienia się ilość jedzenia np. je bardzo dużo albo bardzo ogranicza jedzenie,
- Zmiany związane z aktywnością – dziecko wycofuje się z zajęć dodatkowych, ogranicza kontakty z rówieśnikami, izoluje się od domowników np. spędzając całe dnie w pokoju, odmawia wykonywania dotychczasowych czynności, skarży się na zmęczenie i brak energii, nawet po dłuższym odpoczynku np. w ferie czy wakacje,
- Obniżenie koncentracji – pojawiają się trudności ze skupieniem uwagi, uczeniem się, zapamiętywaniem, organizowaniem nauki, pogarszają się oceny szkolne, dziecko zapomina o swoich obowiązkach, nie pamięta, o co było proszone,
- Pojawiają się dolegliwości bólowe – dziecko skarży się na bóle głowy, brzucha, biegunki, bóle kręgosłupa, bóle stawów i inne, a zdaniem lekarzy nie ma ku nim biologicznych podstaw,
- Zmiany nastroju – dziecko staje jest smutne, apatyczne, wycofane, pojawiają się lęki i fobie (np. lęk przed pójściem do szkoły, lęk przed wyjściem do sklepu itp.), brak wiary we własne możliwości i w przyszłość, poczucie zagubienia, osamotnienia, braku zrozumienia ze strony innych, poczucie beznadziei i pustki, poczucie winy i bycia ciężarem, mogą pojawić się zachowania agresywne, wybuchy złości, gniewu, duża zmienność nastroju od euforii po rozpacz bez większego powodu,
- Zmiany w wyglądzie – dziecko przestaje dbać o własny wygląd, ubiór, zaniedbuje higienę, zmienia drastycznie styl ubierania, obcina włosy,
- Zachowania ryzykowne – dziecko spożywa substancje psychoaktywne, wagaruje, ucieka z domu, pojawiają się niejasnego pochodzenia urazy i kontuzje, samookaleczenia, próby samobójcze,
- Zmiana zainteresowań – dziecko zmienia znajomych, izoluje się od domowników, zaczyna interesować się śmiercią albo wykazuje brak zainteresowania czymkolwiek,
Warto zapamiętać, że każda istotna, nagła zmiana w zachowaniu, wyglądzie, sposobie funkcjonowania dziecka powinna zwrócić naszą uwagę i należy się jej przyjrzeć. Jeśli intuicja podpowiada nam, że z naszym dzieckiem dzieje się coś niedobrego, nie należy tego bagatelizować. Warto najpierw porozmawiać o tym, co widzimy z dzieckiem np. mówiąc: „Zauważyłam/łem, że ostatnio rzadko wychodzisz z domu, sprawiasz wrażenie smutnego i bardzo dużo śpisz, czy wszystko w porządku? A może mogę Ci jakoś pomóc?” Czasem warto wrócić do rozmowy po kilku dniach i dać dziecku przestrzeń, żeby z nami porozmawiało. Może warto zorganizować czas sam na sam np. podczas spaceru. Ważne, żeby w takiej rozmowie powstrzymać się od oceniania, krytykowania i dawania rad. Jeśli odpowiedź dziecka budzi nasz niepokój albo nastolatek nie chce z nami rozmawiać, zawsze warto skonsultować się ze specjalistą. Gdzie szukać pomocy? ...
Jaką wybrać szkołę ponadpodstawową?
Czym różnią się od siebie szkoły ponadpodstawowe?
Po ośmioletniej szkole podstawowej można kontynuować naukę w szkołach ponadpodstawowych. Zaliczają się do nich:
- Liceum ogólnokształcące (4-letnie) – Nauka w liceum ogólnokształcącym trwa 4 lata i przygotuje do zdania egzaminu maturalnego, który jest przepustką na studia.
- Technikum (5-letnie) – Nauka w technikum trwa 5 lat i przygotowuje zarówno do matury, jak i umożliwia zdobycie kwalifikacji zawodowych – po zdaniu specjalnego egzaminu – umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Technikum to szkoła, która łączy kształcenie ogólne z zawodowym. Zdawanie matury nie jest obowiązkowe, jednak tylko zdana matura umożliwia kontynuowanie nauki na studiach. Inne możliwości to edukacja w szkołach policealnych, podczas różnych kursów czy zdobywanie certyfikatów i kolejnych uprawnień zawodowych. Można też zakończyć edukację na zdobyciu wykształcenia średniego, a następnie wejść na rynek pracy jako wykwalifikowany technik danej dziedziny.
- Branżowa szkoła I stopnia (3-letnia) – Nauka w szkole branżowej I st. trwa 3 lata i umożliwia zdobycie kwalifikacji zawodowych. Szkoła branżowa I stopnia przygotuje się do wykonywania konkretnych zawodów. Wybór szkoły branżowej nie zamyka drogi do dalszej edukacji. Po ukończeniu szkoły branżowej I stopnia można kontynuować naukę w dwuletniej szkole branżowej II stopnia, która kończy się uzyskaniem dyplomu technika i umożliwia zdanie matury (a potem np. dalszą naukę na studiach).
Jakie kryteria wyboru wziąć pod uwagę? ...