Ankieta dotycząca funkcjonowania uczniów w przestrzeni internetowej, zachowań ryzykownych, dobrostanu psychicznego

W Internetowe ankiecie przeprowadzonej w październiku i listopadzie 2023 wśród uczniów klas 7 i 8 szkół podstawowych oraz 1 i 2 klas szkół średnich wzięło udział 1481 uczniów i uczennic. Wiek badanych osób na ogół mieścił się w przedziale między 12 a 17 lat. Wśród badanej grupy nieco więcej znalazło się kobiet, niż mężczyzn. Wśród uczniów, którzy wypełnili ankietę najwięcej znalazło się uczniów uczęszczających do Liceum Ogólnokształcącego (38,3%) oraz Technikum (36,3%). Uczniowie Szkół Podstawowych stanowili 18,8% badanej grupy, a pozostałą część uczniowie Szkół Branżowych.

Uczniowie zapytani o swoje samopoczucie na ogół czują się dobrze, ale 14,8% uczniów deklaruje złe samopoczucie. Dla prawie wszystkich zapytanych uczniów chodzenie do szkoły wywołuje stres. Najczęściej jego przyczyną jest konieczność prezentowania swojej wiedzy i umiejętności, szczególnie w formie wypowiedzi ustnej na forum klasy. Uczniowie obawiają się tego, że sobie nie poradzą oraz nastawienia nauczycieli.

Uczniowie chcieliby na godzinach wychowawczych poruszać tematy związane z radzeniem sobie ze stresem, depresją czy przemocą i agresją oraz związane z integracją zespołu klasowego, a także zdrowiem i kondycją fizyczną. Uczniowie krośnieńskich szkół na ogół są zadowoleni z relacji z rówieśnikami, lubią szkołę do której chodzą, choć nie zawsze uważają, że ich klasa jest zgrana. Kontaktują się ze sobą w sposób bezpośredni lub za pomocą portali społecznościowych lub SMS-ów. Dla większości uczniów ważne jest, aby posiadać bliskich przyjaciół i szczęśliwą rodzinę. Chcą mieć w przyszłości dobrą pracę i dużo wolnego czasu. Ważne jest dla nich także rozwijanie własnych zainteresowań, doskonalenie siebie i spełnianie marzeń oraz korzystanie z życia.

Czas wolny uczniowie krośnieńskich szkół dzielą głównie między przygotowywanie się do lekcji (od 1 do 3 godzin dziennie), naukę języków obcych (1-3 godzin dziennie), uprawianie własnej aktywności fizycznej (1-3 godzin dziennie). Sporo czasu uczniowie spędzają również przed komputerem, grając w gry (1-3 godzin dziennie) lub rozmawiając ze znajomymi za pośrednictwem Interentu (1-3 godzin dziennie). Połowa uczniów krośnieńskich szkół korzysta z korepetycji.

Dla nastolatków ważne są także spotkania z rówieśnikami (1-3 godzin dziennie) oraz spędzanie czasu w galeriach handlowych (1-3 godzin dziennie). Uczniowie krośnieńskich szkół zapytani o to, jak często sami wykazują pewne zachowania ryzykowne przyznają się do nich rzadziej, niż kiedy mówią o rówieśnikach. Ponad połowa uczniów stwierdziła, że codziennie lub prawie codziennie widzi rówieśników pijących napoje energetyczne. Jedna trzecia uczniów stwierdziła, że w ogóle nie widzi rówieśników palących papierosy, ale niemal tyle samo uczniów twierdzi, że widzi rówieśników palących codziennie. Prawie 66% uczniów nie widzi także rówieśników spożywających alkohol. Prawie 83% badanych uczniów twierdzi, że nie widzi rówieśników zażywających dopalacze. Młodzież jednak często ma kontakt z osobami posługującymi się wulgaryzmami. 55% uczniów codziennie słyszy wulgaryzmy w ustach rówieśników. Zaledwie 16% uczniów nie ma kontaktu z rówieśnikami posługującymi się wulgarnym słownictwem.

Ponad połowa nastolatków nie zauważyła przemocy fizycznej, której sprawcami byliby rówieśnicy. Jednak blisko 20% uczniów deklaruje, że przemoc ze strony rówieśników widzi codziennie lub prawie codziennie. Prawie wszyscy uczniowie twierdzą, że nie piją alkoholu i nie upijają się, nie sięgają też po papierosy, czy dopalacze. Uczniowie twierdzą też, że prawie nie zdarza się im pisać obraźliwych tekstów w Internecie oraz nie stosują przemocy fizycznej. Znacznie częściej uczniowie przyznają się do spożywania napojów energetycznych. Zaledwie 40% uczniów twierdzi, że ich nie pije. Aż 20% uczniów sięga po napoje energetycznie kilka razy w miesiącu. Zaledwie 30% uczniów twierdzi, że nie używa wulgaryzmów. 30% uczniów używa wulgaryzmów codziennie. Blisko 40% uczniów przyznaje, że zdarzyło im się obrazić kogoś podczas grania w gry Internetowe. Blisko 12% uczniów deklaruje, że takie sytuacje mają miejsce nawet codziennie. Z różnymi formami przemocy w Internecie spotkał się prawie każdy uczeń.

W trudnych sytuacjach największa część uczniów szuka ukojenia w słuchaniu muzyki lub przed komputerem grając w gry lub surfując po Internecie. Spora część uczniów stara się jak najszybciej zapomnieć o trudnościach, część idzie spać, ale duży odsetek uczniów myśli o problemie nieustannie i ma trudność z poradzeniem sobie z sytuacją.  Sposobem, po który w trudnych chwilach sięga wielu uczniów jest także sport lub wysiłek fizyczny, rozmowa z przyjacielem, rodzicem lub kimś bliskim, także w Internecie. Wielu uczniów poszukuje także w trudnych chwilach samotności. Ankietowani uczniowie w trudnych chwilach nie poszukują pomocy u nauczycieli, psychologów lub w telefonie zaufania. Większość uczniów twierdzi też, że w trudnych chwilach nie sięga po używki, leki lub zachowania typu acting – out.

 

Ankieta dotycząca funkcjonowania uczniów krośnieńskich szkół – raport opisany

 

Materiał o ankietach opracowała psycholog MPPP mgr Wioleta Barsznica