ABC prawidłowego rozwoju mowy

W skład aparatu służącego do wytwarzania dźwięków mowy wchodzi narząd oddechowy, fonacyjny (krtań, tchawica), a także artykulacyjny (jama gardłowa, ustna i nosowa).

Budowa narządu artykulacyjnego ma bardzo duże znaczenie dla prawidłowej artykulacji. Przykładami nieprawidłowości przyczyniającymi się do wadliwej artykulacji mogą być rozszczepy podniebienia, wady zgryzu, duże ubytki w uzębieniu, zbyt wysoko wysklepione podniebienie, duże ubytki w uzębieniu, mała ruchomość  języka, warg, krótkie wędzidełko.

Przyczyn wad wymowy jest dużo, np: upośledzenie ostrości słuchu, czasem nawet tak małe, że jest niezauważalne przez otoczenie; trudności w oddychaniu przez nos – powodująca nosowanie lub seplenienie międzyzębowe; zabirzenie słuchu fonetycznego – trudności w odróżnianiu podobnych dźwięków mowy , jak p-b, k-g, t-d;  przestawianie dziecka leworęcznego – takim działaniem można przyczynić się do pojawienia się jąkania. ... 

Continue Reading

Jak rozwija się komunikacja interpersonalna u dziecka?

Komunikacja to porozumiewanie się międzyosobowe, przekazywanie innym myśli, potrzeb, opinii. Dokonuje się za pomocą mimiki twarzy, ciała, gestów, a przede wszystkim za pomocą słów wypowiadanych układanych w zdania o funkcji   informatywnej– zawierającej informacje o świecie i ludziach,  ekspresywnej– wyrażającej uczucia i emocje,  impresywnej – dążącej do kształtowania postaw i zachowań odbiorcy, przejawia się w wydawaniu stanowczych nakazów,  poetyckiej – jej celem jest zachwycić, zaskoczyć lub rozśmieszyć odbiorcę.

Już po narodzinach dziecko śledzi twarz matki, patrzy jej prosto w oczy, bo najważniejszy zmysłów – wzrok, również jest sprzymierzeńcem niemowlaka w rozwijaniu wczesnej komunikacji z rodzicem. Odkrycie, że noworodek ma najlepszą ostrość wzroku na odległość ok. 20-30 cm było zaskoczeniem dla specjalistów psychologii rozwojowej. Spodziewano się, że będzie to znacznie większy dystans, pozwalający na przyglądanie się oddalonemu otoczeniu, do którego maluszek nie może się jeszcze zbliżyć. Przecież dziecko nie ogląda z bliska zabawek i nie czyta książeczek. Natomiast obserwacja tego, co się dzieje ze wzrokiem dziecka, gdy jest na rękach opiekuna, w pełni wyjaśnia, dlaczego ten dystans jest dla niego korzystny. To odległość od twarzy rodzica podczas karmienia. Zdolność ostrego widzenia w trakcie karmienia, pozwala na nawiązywanie intymnego kontaktu wzrokowego. Połączenie odczucia zaspokajania głodu z patrzeniem w oczy osoby, dzięki której dziecko osiąga przyjemny stan sytości, uczy cenić relacje z ludźmi. Zadowolenie z troski wyraża uważnym patrzeniem w oczy i błogimi uśmiechami. Dodatkowo słysząc przemawianie rodzica całe skupia się na jego osobie. Jest to pierwszy komunikat . Na każdą okazaną troskę reaguje uśmiechem i spojrzeniem, wyrażając swoją wdzięczność za to, a jednocześnie zainteresowanie kontaktem. W tym zachowaniu jest wyraźny podział ról i naprzemienność, a to jest podstawą dobrej komunikacji.

Kiedy rodzic patrząc na maluszka robi różne miny, np. wyraz zaskoczenia albo grymas gniewu, on to odzwierciedli. W ten sposób nie tylko rozwija różne umiejętności, ale przede wszystkim okazuje empatię i mówi „wiem, co czujesz”. Warto głębiej zastanowić się nad tą zdolnością dziecka, która jest jedną z jego wyjątkowych kompetencji komunikacyjnych. Odczytywanie emocji innych to jedna z ważniejszych umiejętności potrzebna w dobrym funkcjonowaniu społecznym i dobrej komunikacji. Płacz dziecka to cała gama reakcji: kwilenie, żalenie się, zawodzenie, nerwowe spazmy, krzyk. Każda z nich oznacza coś innego. W zależności od natężenia może wskazywać na nudę, tęsknotę, strach, zimno, głód lub ból. Gdy rodzic trafnie rozpoznaje potrzebę, dziecko przekonuje się o swojej skuteczności. To zachęca go do dalszych wyrazistych reakcji i poszerzania repertuaru zachowań komunikacyjnych. ... 

Continue Reading

Zaburzenia depresyjne u dzieci

Depresja jest zaburzeniem psychicznym, którego głównym wyznacznikiem jest przewlekłe obniżenie nastroju oraz problemy z jego regulacją – anhedonia, poczucie wewnętrznej pustki, drażliwość, wybuchy gniewu oraz szereg innych objawów.

Wśród naszego społeczeństwa często mówi się o depresji w kontekście osób dorosłych lub młodzieży; jednak nawet te najmłodsze dzieci zmagają się z nią na co dzień. Co więcej, nie jest to zjawisko rzadkie, jednak bardzo utrudnione jest jej diagnozowanie. Małe dziecko zazwyczaj nie jest w stanie precyzyjnie opisać swojego samopoczucia i większość rzeczy wyraża poprzez zachowanie.

Depresja u dzieci nie jest oddzielną jednostką chorobową i ma takie same objawy jak ta u dorosłych i młodzieży. ... 

Continue Reading

Czytanie książek a potrzeby i kompetencje dzieci w wieku przedszkolnym.

Dziecko w wieku przedszkolnym rozwija się w sposób gwałtowny-to czas jego największej ruchliwości i zmian we wszystkich obszarach rozwoju. Zmienia się zachowanie dziecka, jego sposób myślenia i zapamiętywania różnych zdarzeń, a emocje i forma ich wyrażania wpływają na jego reakcje i kontakt z otoczeniem. Umiejętność sprawnego poruszania się, poprawa koordynacji, płynna mowa i poczucie odrębności jako jednostki uruchamiają naturalną potrzebę samodzielności. Dynamiczny rozwój mózgu prowokuje potrzebę poznawania nowych rzeczy i sytuacji. Przedszkolak zaczyna odczuwać silną potrzebę kontaktu z innymi, zarówno z dziećmi jak i dorosłymi, równie ważna staje się dla niego umiejętność odnajdywania się w różnych sytuacjach.

Okres między 3 a 6 rokiem życia jest niezmiernie istotny dla rozwoju myślenia, pamięci i mowy dziecka. Pojawia się umiejętność zapamiętywania i świadomego korzystania z utrwalonych informacji, przypominania nabytych doświadczeń i wzorców zachowań. Dziecko potrafi łączyć informacje z usłyszanych historii z własnym doświadczeniem, opowiada proste historie. Intensywnie zdobywa wiedzę o otaczającym je świecie, samym sobie i różnych zjawiskach zarówno społecznych  jak i fizycznych. Bazując na wdrożonych przez opiekunów nawykach czytelniczych, zaczyna się interesować czytaniem i książkami ze względu na zawarte w nich treści. Wzrasta wtedy zdolność dziecka do zaplanowanego i przemyślanego działania: potrafi ono już powiązać przyczynę ze skutkiem, zadaje mnóstwo pytań i komentuje opowiadaną mu historię, łączy ze sobą różne zdarzenia. Odróżnia świat zewnętrzny od świata odczuć, przeżyć i wrażeń, powoli dostrzega i przyjmuje istnienie innego niż swój punktu widzenia. Dzięki tym umiejętnościom jest gotowe do porównywania, klasyfikowania i poszukiwania podobieństw oraz różnic. Pojawia się zainteresowanie literami i słowem pisanym, gotowość do nauki czytania. Podczas wspólnej lektury znajomego tekstu dziecko zaczyna śledzić go wzrokiem i „wyręczać” w czytaniu dorosłego, co jest świetnym przygotowaniem do samodzielnego czytania. Rodzic ma możliwość rozwijania kompetencji poznawczych przedszkolaka, korzystając z różnorodnych książek w sposób, który lubi jego dziecko i on sam.

Codzienna lektura to nie tylko sugestie dorosłego, to również samodzielne wybory młodego czytelnika. Można umówić się z dzieckiem na czytanie w trybie naprzemiennym – to pozwoli wprowadzić wartościowe w ocenie dorosłego pozycje i nie „utknąć” na całe tygodnie na ukochanej książce dziecka. Przeczytana już książka jest zawsze świetnym pretekstem do rozmowy i wyprawy do miejsc związanych z jej tematem, co utrwala zapamiętywanie w przyjemny sposób. Każda historia powinna stać się okazją do zadawania pytań i samodzielnego myślenia o tym, jak znaleźć na nie odpowiedz. W czasie kiedy przedszkolak jest niezwykle zainteresowany odkryciami i badaniem rzeczywistości, samodzielne „główkowanie” wzmacnia poczucie sprawstwa. Dorosły pomaga dziecku w zbieraniu danych, uczestniczy w „burzy mózgów” i wyciąganiu wniosków. Rozwój myślenia, kreatywności i wyobraźni z wykorzystaniem książek o różnorodnej tematyce wpływa na przyszłą postawę dziecka nie tylko wobec nauki i rozwijania zainteresowań, ale też na podejście, z jakim rozpocznie ono naukę w szkole, i na to, jak poradzi sobie z obowiązkami szkolnymi. ... 

Continue Reading

Uwaga na dodatkową energię!

Napoje energetyczne to napoje bezalkoholowe, najczęściej gazowane o właściwościach pobudzających.

Czy wiesz co znajduje się w energetykach?

W skład energetyków wchodzą: kofeina, tauryna, guarana, witamina B, różne zioła, cukier, barwniki. Składniki te występują w bardzo silnym natężeniu. ... 

Continue Reading

Pozwól dziecku się pokręcić.

Mózg człowieka rozwija się poprzez ruch. Sprawność ruchowa odpowiada za tworzenie się sieci połączeń neuronalnych, od których zależy w przyszłości rozwój umysłowy dziecka. Ruch rozwija mózg, pozytywnie wpływa na ciało, lepsze samopoczucie, odporność. Zdaniem  ekspertów wiele trudności edukacyjnych – czytanie, pisanie, liczenie, koncentracja, zachowanie i zaburzenia mowy jest związanych z ograniczeniem aktywności fizycznej.

Od urodzenia do ukończenia pierwszego roku życia –  tworzy się najwięcej połączeń neuronalnych. Rozwój ruchowy i sprawne działanie systemów sensorycznych w dużej mierze warunkuje dalszy harmonijny rozwój dziecka.

W wieku około 3 – 4 lata dziecko potrafi już: biegać, skakać, wspinać się. Jednak wykonuje te czynności mało precyzyjnie i nie potrafi ich połączyć, np. biegać i łapać piłkę równocześnie, nie potrafi rozwinąć cukierka idąc, czy też zapiąć guzika w czasie chodu. Rozwijanie precyzji ruchów będzie odbywało się poprzez częstą aktywność ruchową. ... 

Continue Reading

CO W ZACHOWANIU NASTOLATKA POWINNO ZANIEPOKOIĆ RODZICA, OPIEKUNA, NAUCZYCIELA?

W czasach, w których prawie każdy z nas słyszał o depresji, a media i specjaliści alarmują, że liczba samobójstw wśród dzieci i nastolatków stale rośnie, niejeden rodzic i nauczyciel zastanawia się czy zachowanie dziecka jest prawidłowe? Czy wszystko z nim dobrze? Kiedy należy szukać pomocy? Czy to, że dziecko coraz mniej z nami rozmawia świadczy o poważnych trudnościach, czy może jest typowe dla nastolatków? Czy można pozwolić, aby dziecko w weekend kładło się spać o 2 w nocy albo spało do 11 czy należy interweniować?

Odpowiedź na to pytanie nie zawsze jest prosta i jasna. Najczęściej zależy od kontekstu, w jakim się dzieje oraz od wieku, w jakim jest dziecko. A co w zachowaniu nastolatka powinno budzić niepokój rodzica, opiekuna? Warto mieć świadomość, że dojrzewanie jest procesem złożonym i skomplikowanym, w którym zachodzi bardzo wiele różnych zmian zarówno w sferze anatomicznej, hormonalnej, umysłowej jak i emocjonalno – społecznej. Mózg dziecka ciągle się rozwija, a w okresie dojrzewania zachodzą w nim bardzo istotne zmiany, których efekty widzi każdy, kto ma kontakt z nastolatkiem. Co jednak powinno wzbudzić niepokój opiekuna?

  1. Trudności związane ze snem – dziecko śpi bardzo dużo lub śpi bardzo mało, do późna nie może zasnąć albo wybudza się bardzo wcześnie, szczególnie wtedy, kiedy chciałoby zasnąć lub budzić się wcześniej, a nie jest w stanie,
  2. Zmiany związane ze spożywaniem posiłków – dziecko zaczyna unikać spożywania posiłków razem z innymi domownikami, zachodzą drastyczne zmiany w diecie, zmienia się ilość jedzenia np. je bardzo dużo albo bardzo ogranicza jedzenie,
  3. Zmiany związane z aktywnością – dziecko wycofuje się z zajęć dodatkowych, ogranicza kontakty z rówieśnikami, izoluje się od domowników np. spędzając całe dnie w pokoju, odmawia wykonywania dotychczasowych czynności, skarży się na zmęczenie i brak energii, nawet po dłuższym odpoczynku np. w ferie czy wakacje,
  4. Obniżenie koncentracji – pojawiają się trudności ze skupieniem uwagi, uczeniem się, zapamiętywaniem, organizowaniem nauki, pogarszają się oceny szkolne, dziecko zapomina o swoich obowiązkach, nie pamięta, o co było proszone,
  5. Pojawiają się dolegliwości bólowe – dziecko skarży się na bóle głowy, brzucha, biegunki, bóle kręgosłupa, bóle stawów i inne, a zdaniem lekarzy nie ma ku nim biologicznych podstaw,
  6. Zmiany nastroju – dziecko staje jest smutne, apatyczne, wycofane, pojawiają się lęki i fobie (np. lęk przed pójściem do szkoły, lęk przed wyjściem do sklepu itp.), brak wiary we własne możliwości i w przyszłość, poczucie zagubienia, osamotnienia, braku zrozumienia ze strony innych, poczucie beznadziei i pustki, poczucie winy i bycia ciężarem, mogą pojawić się zachowania agresywne, wybuchy złości, gniewu, duża zmienność nastroju od euforii po rozpacz bez większego powodu,
  7. Zmiany w wyglądzie – dziecko przestaje dbać o własny wygląd, ubiór, zaniedbuje higienę, zmienia drastycznie styl ubierania, obcina włosy,
  8. Zachowania ryzykowne – dziecko spożywa substancje psychoaktywne, wagaruje, ucieka z domu, pojawiają się niejasnego pochodzenia urazy i kontuzje, samookaleczenia, próby samobójcze,
  9. Zmiana zainteresowań – dziecko zmienia znajomych, izoluje się od domowników, zaczyna interesować się śmiercią albo wykazuje brak zainteresowania czymkolwiek,

Warto zapamiętać, że każda istotna, nagła zmiana w zachowaniu, wyglądzie, sposobie funkcjonowania dziecka powinna zwrócić naszą uwagę i należy się jej przyjrzeć. Jeśli intuicja podpowiada nam, że z naszym dzieckiem dzieje się coś niedobrego, nie należy tego bagatelizować. Warto najpierw porozmawiać o tym, co widzimy z dzieckiem np. mówiąc: „Zauważyłam/łem, że ostatnio rzadko wychodzisz z domu, sprawiasz wrażenie smutnego i bardzo dużo śpisz, czy wszystko w porządku? A może mogę Ci jakoś pomóc?” Czasem warto wrócić do rozmowy po kilku dniach i dać dziecku przestrzeń, żeby z nami porozmawiało. Może warto zorganizować czas sam na sam np. podczas spaceru. Ważne, żeby w takiej rozmowie powstrzymać się od oceniania, krytykowania i dawania rad. Jeśli odpowiedź dziecka budzi nasz niepokój albo nastolatek nie chce z nami rozmawiać, zawsze warto skonsultować się ze specjalistą. Gdzie szukać pomocy? ... 

Continue Reading

JAK ROZMAWIAĆ Z DZIECKIEM O WOJNIE ?

Co zrobić, by chronić dziecko przed stresem związanym z informacjami o wojnie? – Najważniejsze to rozmawiać w sposób odpowiedni do wieku dziecka. Nie należy go straszyć. Lepiej być szczerym, empatycznym. Możemy też rozładowywać emocje angażując się w pomoc ludziom z terenów ogarniętych wojną.

Po pierwsze: rozmawiajmy z dzieckiem o jego emocjach

Przede wszystkim rozmawiać i tłumaczyć, to co się dzieje w sposób dla nich zrozumiały, dostosowany do ich wieku i możliwości. Nie pozostawiać dzieci i młodzieży z tematem wojny samym sobie. To dzieje się tak blisko, tuż obok nas. Do Polski napływa wielu uchodźców, którzy potrzebują pomocy. W wielu miejscach pojawiają się flagi ukraińskie, napisy w innym języku.  Dzieci to widzą, słyszą i przecież czują, myślą, tylko często nie potrafią o tym mówić. ... 

Continue Reading

ZABURZENIA ZMYSŁU WZROKU A DYSLEKSJA – PODOBIEŃSTWA I RÓŻNICE

Ze wszystkich zmysłów w procesie uczenia się jest wzrok. Ponad 85 procent wyuczonych treści zostaje przyswojonych przez wzrok, a jednocześnie u dziecka mającego trudności w nauce najczęściej pomija się trudności ze wzrokiem. Wiele dzieci, u których zdiagnozowano trudności w uczeniu się (dysleksję) lub które osiągają w szkole słabe wyniki, ma podstawowe zaburzenia widzenia, które uniemożliwiają im pełną realizację potencjału. Jednocześnie problemy z widzeniem nie ujawniają się u nich podczas standardowych testów na wzrok, które badają jedynie widzenie na dalekich odległościach.

W jaki sposób widzenie wpływa na uczenie się?

Czytanie, pisanie oraz ortografia to umiejętności, które zależą w znacznym stopniu od wzroku, a ponieważ czytanie jest pierwszym etapem nauki szkolnej, to zazwyczaj problemy ujawniają się jako pierwsze. Wyróżniamy trzy podstawowe funkcje wzrokowe, jakie potrzebne są dziecku do czytania: konwergencja, akomodacja, wodzenie. ... 

Continue Reading

Pierwsze doświadczenia zawodowe

Wejście na rynek pracy to często duże wyzwanie dla młodego człowieka. Oferty pracy zazwyczaj skierowane są do osób z doświadczeniem zawodowym, które poza określonymi umiejętnościami i predyspozycjami, jest jednym z największych atutów kandydatów. By ułatwić sobie znalezienie przyszłego zatrudnienia, coraz większy odsetek uczniów szkół ponadpodstawowych oraz studentów stara się zdobyć cenny staż pracy i/lub wiedzę wymaganą w zawodzie jeszcze podczas nauki. Pierwsze doświadczenia zawodowe nie tylko wzbogacą dokumenty aplikacyjne, ale i pomogą wybrać dalszą ścieżkę edukacyjno-zawodową. Warto więc szukać okazji do rozwoju na własną rękę. Istnieje wiele sposobów na zdobywanie pierwszych doświadczeń zawodowych. Ważne jest by młodzi ludzie brali udział w różnych projektach, które pozwolą im zdobyć doświadczenie i przydadzą się w przyszłej karierze zawodowej. Choć pierwsze zatrudnienie to początek zawodowej drogi, doświadczenie warto zbierać już wcześniej.

Pierwsze doświadczenie zawodowe można zdobyć w różny sposób. Ciekawe propozycje przedstawia Urszula Leszczyńska w artykule: „Nie tylko praca. 12 pomysłów na pierwsze doświadczenia zawodowe Twoich uczniów” (Mapa Karier – Blog):

  • Wolontariat lokalny: (szkolne koła wolontariatu, bezpośredni kontakt z lokalnymi instytucjami i organizacjami pozarządowymi, strony: ngo.pl, wolontariat.org.pl).
  • Wolontariat online: TED Translators, org.pl, e-wolontariat.pl.
  • Projekty solidarności Europejskiego Korpusu Solidarności. (wniosek projektowy zawierający pomysł na działanie na rzecz lokalnej społeczności otrzymuje dofinansowanie od Komisji Europejskiej).
  • Inicjatywy grupowe: samorządy uczniowskie, koła przedmiotowe, kluby (filmowe, czytelnika, sportowe), festiwale szkolne.
  • Zwolnieni z Teorii – Program Zwolnieni z Teorii to przykład inicjatywy grupowej, która wspomaga młodych ludzi we wdrażaniu własnego projektu społecznego.
  • Inicjatywy indywidualne: (blog z próbkami pisarskimi, konto na Instagramie, profil na TikToku – dzielenie się wiedzą, mówienie o swoich pasjach),
  • Wymiany międzykulturowe Erasmus+: np. wymiana międzykulturowa (youth exchange), czyli wyjazd krótkoterminowy (zwykle ok. 7-10 dni) do jednego z krajów europejskich. fert wymian międzykulturowych warto szukać albo bezpośrednio przez organizacje zajmujące się mobilnością młodzieży, takie jak YoWo Poland, oraz na grupach na Facebooku: PL Youth In Action i Youth Opportunities for Poles.
  • Wolontariat europejski Europejskiego Korpusu Solidarności: (aby wziąć udział w wolontariacie europejskim, najlepiej zgłosić się bezpośrednio do jednej z organizacji wysyłających młodych ludzi z Polski szukać ofert projektów na Facebooku na grupach PL Youth In Action i Youth Opportunities for Poles lub na stronie Europejskiego Portalu Młodzieżowego).
  • Workcampy: (wspólne wykonywanie prac wolontariackich na rzecz lokalnej społeczności, takie jak prace ekologiczne, prosta renowacja zabytków, praca z dziećmi, seniorami lub niepełnosprawnymi czy promocja dziedzictwa kulturowego –  workcamps.pl.)
  • Workaway: (workaway czyli wolontariat zagraniczny, który czasem nazywa się working holidays (ang. pracujące wakacje). Workaway to wyjazd za granicę, podczas którego pracuje się na rzecz rodziny lub organizacji w zamian za zakwaterowanie i wyżywienie – workaway.info).
  • AIESEC: (AIESEC to organizacja studencka pomagająca młodym ludziom wyjechać za granicę na wolontariat i praktyki. W AIESEC znajdziemy trzy formy wyjazdu: Global Volunteer, Global Talent i Global Teacher).
  • Au pair: (pomaganie rodzinie za granicą w opiece nad dziećmi – Au Pair World).

Dobrym pomysłem na zdobycie doświadczenia zawodowego jest wzięcie udziału w praktykach, czy aplikowanie na staż. Dzięki podjęciu takiego zatrudnienia możemy nie tylko poznać zawód, który nas interesuje, lecz także firmy, w których chcielibyśmy pracować, a jeśli praktyki pójdą nam bardzo dobrze, mamy szansę na pozostanie w tym miejscu na stałe. Warto pomyśleć także o pracy, np. weekendowej – roznoszenie ulotek, pracy kasjera, niani, specjalisty ds. obsługi klienta, dostawcy jedzenia i nie tylko. Nawet wówczas, gdy nie jest ona związana z docelową branżą w której chcemy w przyszłości pracować, pokazuje ona nasz zapał i chęć do nauki. Można także podjąć pracę na stanowisku juniorskim wówczas brak doświadczenia nie stanowi przeszkody w zatrudnieniu kandydatów. Wiele firm wykazuje elastyczne podejście do młodych pracowników, umożliwiając im łączenie pracy z nauką.  ... 

Continue Reading