I. Zabawy pogłębiające więzi rodzica z dzieckiem
- masażyki z wykorzystaniem wierszyków np. „Płynęła sobie rzeczka…”,
- przytulanie, gilgotanie, kołysanie,
- „koguciki”- kucnijcie naprzeciw siebie, wyciągnijcie przed siebie obie dłonie i podskakując starajcie się odepchnąć,
- pizza – na plecach dziecka „ugnieść ciasto, nakłuj je widelcem, posmaruj oliwą, posyp serem, upiecz, a na końcu schrup z zachwytem”,
- winda- stojąc podnieś dziecko na ręce, przytul, a następnie delikatnie spuść na dół- dziecko zjeżdża po ciele rodzica,
- raczkowanie – pochodźcie na czworakach, chwytajcie się za stopy, przepychajcie, przechodźcie pod lub nad sobą.
zabawy z kocykiem:
- naleśnik – zwiń dziecko w kocyk, delikatnie turlaj je po podłodze;
- kółka, zygzaki- poproś, by dziecko położyło się na kocyku. Chwyć za koc i ciągnij delikatnie po podłodze; wykonuj zygzaki, koła itp.;
- hamak – chwyćcie koc za rogi i delikatnie bujajcie dziecko.
II. Zabawy grafomotoryczne
Usprawnianie grafomotoryczne zaczynamy od najprostszych ćwiczeń:
- rysowanie patykiem na piasku,
- mazanie zmoczonym palcem w farbie po papierze,
- odciskanie zamalowanej farbą dłoni, stóp,
- obrysowywanie dłoni i stóp,
- „malowanki- niespodzianki” pod nieobecność dziecka rysuje się coś świecą, dziecko pokrywa farbą kartkę,
- wycinanki, wyklejanki, wydzieranki,
- rysowanie wg. szablonu.
Przy takich zajęciach dziecko rozluźnia mięśnie i ma wrażenie, że się bawi, a nie rysuje.
Ćwiczenia kształtujące nawyki ruchowe związane z kierunkiem pisania – od początku wyrabiamy u dziecka kierunek pisania od lewej do prawej strony, wskazujemy mu drogę:
- rysowanie szlaczków rozpoczynamy od lewej strony,
- kreślenie linii pionowych (z góry w dół) i poziomych (z lewej do prawej),
- ćwiczenia w rysowaniu okręgów i spirali w obu kierunkach,
- zamalowywanie obrazków, kalkowanie, łączenie kropek, rysowanie po śladzie, kończenie szlaczków, odwzorowywanie rysunków zgodnie ze wzorem, rysowanie na tackach z piaskiem czy kaszą.
III. Zabawy usprawniające funkcje wzrokowe
- dobieranie jednakowych obrazków, układanie zabawek według koloru, kształtu itp.,
- układanie puzzli,
- uzupełnianie brakujących elementów na obrazkach,
- zagadki i łamigłówki obrazkowe np. labirynty, domina obrazkowe, literowe, układanki, klocki,
- zapamiętywanie jak największej ilości elementów na obrazku, przedmiotów w pokoju,
- gra „memory”,
- dla starszych przedszkolaków: wyszukiwanie takich samych liter.
IV. Zabawy usprawniające funkcje słuchowe
- wysłuchiwanie odgłosów w domu np. pralka, mikser, kapanie wody z kranu,
- wysłuchiwanie odgłosów na spacerze np. warczenie silnika samochodu, szum drzew, śpiew ptaków,
- słuchanie, naśladowanie zwierząt i jednoczesne odnajdywanie na obrazku,
- szukanie rymów i ich wystukiwanie / klaskanie,
- nauka prostych wierszyków, piosenek,
- wymyślanie historyjek np. z wykorzystaniem instrumentów muzycznych.
- zapamiętywanie i powtarzanie zdań; ciągów cyfr i wyrazów,
- dla starszych przedszkolaków: podział zdań na wyrazy, liczenie wyrazów, wyodrębnianie sylab w słowach, wyszukiwanie wyrazów zaczynających się lub kończących na daną głoskę.
V. Zabawy wzbogacające słownictwo i myślenie
- opowiadanie historyjek na podstawie obrazków,
- opis obrazków,
- kończenie zdań,
- wymienianie nazw kolorów, zwierząt, kwiatów, pór roku itp.;
- zachęcanie dziecka do wypowiadania się na temat codziennych wydarzeń;
- wprowadzanie nowych pojęć z otaczającego świata,
- wyciąganie wniosków na podstawie obrazków, bajek; zastanawianie się „co by było, gdyby…”,
- rozwijanie umiejętności matematycznych typu: liczenie, przeliczanie, porównywanie liczebności zbiorów z wykorzystaniem praktycznych sytuacji dnia codziennego np. porównywanie zawartości dwóch pudełek, przeliczanie patyczków, rozróżnianie prawej/lewej strony,
- dla starszych przedszkolaków: znajdowanie podobieństw między pojęciami np. pies i lew mają 4 łapy, ogon, sierść i są zwierzętami.
Polecana literatura
- M. Bogdanowicz „W co się bawić z dziećmi” książka + płyta CD
- M. Bogdanowicz „Przytulanki, czyli wierszyki na dziecięce masażyki” książka + płyta CD
- M. Bogdanowicz „Metoda Dobrego Startu”, „Od wierszyka do rysunku” dla dzieci 3-4 letnich oraz dla 5-letnich
- C. Rose, G. Dryden, Seria książeczek „Zabawy fundamentalne 1” (0-2 lat) i „Zabawy fundamentalne 2” (2-6 lat) np. „KOCHAM, LUBIĘ, SZANUJĘ”
- M. Molicka „Bajki terapeutyczne”
- E. Lenka, „Teczka 3-4-5 latka” książka z wierszykami + karty pracy, wyd. Olesiejuk
- J. Silberg „Zabawy umysłowe dla dzieci, 125 gier i zabaw dla dzieci od roku do trzech lat”
PRZYKŁADY ZABAW:
Co jest na łące?
CO BĘDZIE POTRZEBNE: zielony i biały papier, różnokolorowa włóczka lub nitka, wata, nożyczki, klej biurowy; gałązki, liście, kwiaty zebrane na spacerze; obrazki lub zdjęcia owadów, kwiatów, zwierząt, które można spotkać na łące (można je powycinać ze starych czasopism, zdjęć, gazet).
Arkusz białego papieru posłuży jako tło, z zielonego wytnij pasek, który po przyklejeniu na biały arkusz stanie się „podstawą” łąki. Ponacinaj pasek jednej strony – tworzyć będzie wówczas wrażenie trawy na łące. Do tak przygotowanej łąki przyklejać możecie kolejne elementy (powycinane owady i zwierzęta, prawdziwe kawałki roślin). Części papierowe wystarczy przymocować klejem biurowym, natomiast zebrane podczas spaceru gałązki, kwiatki, liście – taśmą klejącą albo plasteliną. Zachęcaj dziecko do korzystania z wielu materiałów, np. z kawałka waty zróbcie chmury, a z żółtej włóczki słońce. Niektóre części łąki można też narysować.
Wykorzystując tę metodę możecie się pobawić w budowanie miasta, poznawanie morskiego życia, a wycinając z gazet części ubrań – stworzyć własną, tematyczną(na plaży, na nartach) rewię mody.
KORZYŚCI Z ZABAWY: jest to dla dziecka ciekawy sposób łączenia różnych plastycznych czynności; w przyjemny sposób przekazujemy dziecku wiedzę na temat jego otoczenia; w zależności od tematu obrazka dziecko wzbogaca swój słownik.
Koloro–węcho–smaki
CO BĘDZIE POTRZEBNE: nieprzezroczyste kubeczki, różne produkty spożywcze (cytryna, cukier, jabłko, kawałek chleba, truskawki, maliny, buraki, brukselka itp.)
Kilka (2, 3) wybranych produktów połóż na stole przed dzieckiem, tak, żeby je widziało. Następnie przykryj je kubeczkami. Grając w tę grę po raz pierwszy możesz mówić po kolei, jaki produkt przykrywasz. Następnie spytaj go, pod którym kubeczkiem ukryta jest np. cytryna? Gdy maluch wybierze kubeczek sprawdźcie, czy prawidłowo odgadł. W miarę jak będzie nabierał wprawy, dodaj czwarty kubeczek i sprawdź, czy tym razem też zapamięta lokalizację produktów. Ciekawość dziecka jest na tyle duża, że z chęcią będzie sprawdzać jak smakuje i pachnie ukryty produkt. Jest to dobra okazja do nauki rozpoznawania kolorów, smaków, zapachów. Zamieńcie się rolami, pozwól dziecku pozakrywać przedmioty i zgadnij, gdzie co jest! Bardziej zaawansowaną wersją tej zabawy jest gra w odnajdywanie par. Przygotuj po dwa, takie same produkty i zakryj kubeczkami. Odkryjcie jeden dowolny kubeczek. Zadaniem dziecka jest odnalezienie pasującego produktu.
KORZYŚCI Z ZABAWY:
wiczy pamięć, koncentrację oraz rozwija samokontrolę u dziecka; zachęca do używania różnych zmysłów; może być urozmaiceniem posiłku.
Czarodziejski koc
CO BĘDZIE POTRZEBNE: kocyk
Przy pomocy kocyka można bawić się z dzieckiem na wiele sposobów. Jednym z nich jest zabawa w detektywa. Ukryj pod kocem jeden z przedmiotów, które zna dziecko. Zadaniem małego detektywa jest odgadnięcie, na podstawie samego kształtu, co koc przykrywa. Zamieńcie się rolami. Teraz Ty spróbuj odgadnąć, co maluch ukrył pod kocem. Gdy sam się ukryje, możesz „odgadywać”, jakie części jego ciała wyczuwasz. Oprócz miłego masażu, ogromną frajdę dziecku będzie sprawiać fakt, że tak mocno się głowisz nad odgadnięciem. Pamiętaj, żeby kocyk był na tyle cienki, by delikatne rączki dziecka mogły wyczuć kształt pod nim ukryty.
Większość dzieci lubi też bawić się w „naleśnik”. Cała zabawa polega na byciu zawijanym i odwijanym przez opiekuna. Lubią się też zawijać przytulone do bliskiej osoby. Zwróć uwagę, aby głowa dziecka nie była zakryta i mógł obserwować, co się z nim dzieje. W miarę możliwości starajcie się utrzymywać kontakt wzrokowy.
Kocyk można też wykorzystać jako domową wersję samochodu. Ciągnąc koc z pasażerem – lalką po podłodze możecie przemierzać wymyślone ulice w Waszym domu. Prawdopodobnie maluch też będzie chciał być wożony. Jego mięśnie nie są tak stabilne jak osoby dorosłej, więc może mieć trudności z utrzymaniem się na kocu. Powolutku ruszaj Wasz pojazd, żeby maluch nie przewrócił się do tyłu.
WSKAZÓWKA: przy tej okazji możesz pokazać dziecku zasadę czerwonego i zielonego światła. Jako światła mogą posłużyć kartki w odpowiednim kolorze.
KORZYŚCI Z ZABAWY: możliwość aktywnego spędzania czasu, wpajanie pierwszych zasad ruchu drogowego, pogłębianie kontaktu z dzieckiem.
Opracowanie: Mariola Mola