Autor: admin

Proces kształtowania się mowy dziecka zazwyczaj przebiega według usystematyzowanych schematów i tak naprawdę rozpoczyna się już w okresie prenatalnym, kiedy to kształtują się narządy mowy i zmysłów, a także dojrzewa układ nerwowy. Biorąc pod uwagę fakt, że na rozwój procesu mowy wpływa również wiele czynników genetycznych, prawidłowy rozwoju narządów zmysłów (szczególnie słuchu i wzroku), prawidłowy rozwój psychoruchowy i poznawczy oraz w ogromnym stopniu czynniki środowiskowe (prawidłowa opieka i pielęgnacja dziecka w okresie noworodkowo-niemowlęcym, prawidłowe wzorce środowiska w procesie mowy i komunikacji), rodzice nie zawsze mają pewność, czy ich dziecko nabywa umiejętności językowe i komunikacyjne w wystarczającym stopniu.

Dzieci późno mówiące to grupa dzieci, u których obserwujemy na wczesnym etapie rozwoju opóźnienie nabywania mowy czynnej, ale jednocześnie dobre rozumienie, prawidłowy poziom rozwoju poznawczego, brak diagnozy genetycznej czy neurologicznej (Rescorla L., 1989; Leonard L., 2014). Co ciekawe, w wieku 18–35 miesięcy dotyczy to około 15% dzieci. Za jedno z kryteriów przyjmuje się, że słownik takiego dziecka w 24 miesiącu obejmuje około 50 słów.

Dodatkowymi kryteriami są: brak łączenia słów w wypowiedź w wieku 24 miesięcy i oczywiście niepokój rodziców dotyczący rozwoju mowy swojego dziecka (Capone Singleton, 2017). W logopedii tradycyjnej wskazuje się, że do pół roku opóźnienie w rozwoju mowy czynnej jest dopuszczalne. W praktyce zawodowej stosuję zasadę, aby interweniować i sugerować wizytę kontrolną u logopedy w sytuacji, gdy dziecko używa jedynie pojedynczych słów lub nie mówi słowami w wieku 18 miesięcy. Diagnostycznymi są słowa mama czy tata, które w tym wieku powinny już być używane przez dziecko. Wtedy wdrożenie kilku podstawowych zasad, mających na celu rozwijanie mowy dziecka, przyniesie szybko oczekiwany rezultat, a do 2 urodzin opóźnienie w rozwoju mowy ma szansę zniknąć. ... 

Każdego roku ucieka z domu ponad kilka tysięcy nastolatków. Ucieczki z domu nasilają się podczas wakacji. Większość ucieczek ma szczęśliwy finał. Ale bywa również tak, że rodzice nigdy nie dowiadują, co stało się z ich dzieckiem. Dla wielu młodych ludzi ucieczka z domu jest spełnieniem marzeń o przygodzie. Niektórzy uciekają od rodziców, bo zabronili im wyjazdu z rówieśnikami. Inni wyjeżdżają ze swoją sympatią, zwłaszcza wtedy, gdy rodzice nie akceptują związku. Czasem uciekają do osoby poznanej w Internecie. Jest to szczególnie niebezpieczne, bo nigdy nie wiadomo jakie są jej intencje. Nastolatki uciekają też z dobrych domów, gdzie z pozoru wszystko jest w porządku, dziecko ma zajęcia dodatkowe, wakacje za granicą. Główną przyczyną są trudne relacje z rodzicami. Gdy nie ma zainteresowania i ciepła oraz zrozumienia, rodzi się myśl o ucieczce. Młodzi ludzie uciekają, gdy czują się osaczone przez rodziców, nie pozwala się im na samodzielność. Uciekają też od rodziców zbyt wymagających, bo nie potrafią sprostać ich oczekiwaniom. Zwykle wakacyjne ucieczki są krótkotrwałe, po impulsywnej decyzji, gdy młody człowiek nie może dojść do porozumienia z rodzicami. Ale ucieczki mogą wynikać również z trudnej sytuacji rodzinnej alkoholu, narkotyków w domu i zaniedbywania dzieci. Czasem coś złego dzieje się poza domem w grupie rówieśniczej. Gdy młody człowiek nie jest akceptowany, przeżywa zawód miłosny, ma złe doświadczenia związane z seksualnością, decyduje się na dłuższą ucieczkę. Młody człowiek uciekający z domu zwykle ma jakieś pieniądze i wyjeżdża w towarzystwie kolegów, czy sympatii. Gdy opadną negatywne emocje lub skończą się pieniądze, wraca do domu. W pierwszych chwilach tak zwanej wolności uciekinierzy mają poczucie bezpieczeństwa. Ale potem rodzą się problemy. Często nie mają żadnego planu, mają tylko osobiste przedmioty, środki do życia topnieją w zastraszającym tempie, a przecież trzeba gdzieś spać i coś jeść. Jedyną droga do zdobycia pieniędzy czy jedzenia nierzadko stają się kradzieże. Pojawiają się narkotyki, alkohol. Miejsca takie jak dworce, parki skupiające ludzi młodych, przyciągają też osoby, które chcą wykorzystać nastolatki seksualnie. Łatwo uwierzyć stręczycielowi , gdy marzy się, żeby być modelką, tancerką, dobrze zarabiać – jest to początek poważnych problemów. W niektórych sytuacjach ucieczka z domu jest w danej chwili jedynym rozwiązaniem, np. w przypadku przemocy. W Polsce nie ma instytucji, które pomogłyby rozwiązać problem, nie ma schronisk dla uciekających nastolatków, jak np. w Holandii czy Wielkiej Brytanii.

                                                                                   Sławomir Pietraszewski.