Klasa szkolna jest specyficzną grupą, która powstała w sposób instytucjonalny, a więc poszczególni uczniowie nie mają wpływu na to, do której klasy zostaną przydzieleni. Ponadto klasa szkolna, jak każda grupa społeczna wytwarza normy wspólnego zachowania. Klasa nie jest jednak sumą jednostek, ale grupą ludzi, którzy w chwili znalezienia się w niej, mogą zacząć zachowywać się zupełnie inaczej, niż robiliby to poza klasą. Warto więc, żeby nauczyciel lub wychowawca pracujący z klasą brał pod uwagę, że zarówno stosunek poszczególnych uczniów do nauki, jak i ich postawa wobec szkoły oraz nauczycieli, a także zachowanie są ściśle związane z procesami społecznymi, jakie zachodzą w klasie.
Warto wiedzieć, że w czasie formowania się grupy społecznej, także klasy szkolnej, zachodzą pewne uniwersalne fazy.
Pierwszą z nich jest faza kształtowania się grupy, inaczej określana fazą formowania lub orientacji i zależności. Dominuje w niej skupienie się na sobie oraz uległość poszczególnych członków grupy. Wyraźnie przejawia się niepokój związany ze znalezieniem się w nowej sytuacji i wśród osób często zupełnie nieznanych. Jest to faza wzajemnego poznawania się. Każdy stara się zaprezentować z jak najlepszej strony. Członkowie zespołu sprawdzają, co jest dla nich wspólne, a co ich różni. Tworzą się sympatie i antypatie, które bazują na wzajemnym podobieństwie. W tej fazie obserwuje się dużą niepewność, zaczynają się kształtować pierwsze wyobrażenia, co jest możliwe, a co nie. Oczekiwania poszczególnych członków grupy są bardzo wysokie. Ich uwaga koncentruje się na wzajemnym zrozumieniu oraz ustaleniu własnego miejsca w grupie. Wszelkie opinie wyrażane są w sposób ugrzeczniony i ostrożny. Bardzo ważna na tym etapie jest osoba nauczyciela lub wychowawcy. Jego zadaniem jest przekazanie grupie informacji na temat norm i reguł panujących w klasie oraz pomoc w obniżeniu napięcia i lęku poszczególnych uczniów. Pomocne może okazać się umożliwienie uczniom odkrycia jak największej ilości wspólnych punktów, gdyż ułatwi to ich integrację. Wydajność grupy na tym etapie jest niska, dużo czasu poświęca się na zrozumienie innych i ustalenie ich miejsca w grupie oraz ustalenie warunków współpracy. Realizacja poszczególnych zadań schodzi więc na dalszy plan. Faza ta stanowi działania prewencyjne przed występującymi w przyszłości konfliktami – im więcej czasu poświęcimy na dobrą integrację i poznanie się uczestników grupy, zbudowanie solidnych fundamentów, tym łatwiej przejdziemy przez kolejne fazy. Dla uczestników grupy i liderów nastawionych głównie na realizację zadania, ta faza jest frustrująca, bo wymaga długiego oczekiwania na wynik. ...
