Kategoria: Artykuły

Wiele osób zastanawia się, jakie będą trendy zawodowe w przyszłości. Wydaje się, że już dziś można wyodrębnić zajęcia, które mogą pretendować do miana „zawodów przyszłości”, zawodów i umiejętności, które będą poszukiwane przez pracodawców i które gwarantują dobre zarobki oraz dają wiele możliwości budowania kariery.

Branża medyczna
Patrząc z perspektywy zmian demograficznych w Europie, czyli starzenia się naszego społeczeństwa, interesującymi zawodami, w których na pewno nie zabraknie pracy,
a wynagrodzenia będą rosły, jest szeroko pojęta branża medyczna. Dotyczy to całego spektrum stanowisk: lekarzy, pielęgniarek, fizjoterapeutów, trenerów, ratowników medycznych, opiekunów osób starszych, czy dietetyków.

Inżynierowie odnawialnych źródeł energii
Wzrośnie zapotrzebowanie na inżynierów specjalizujących się w fotowoltaice i w energii wiatrowej.  Te zmiany dotyczyć będą większości krajów, tym mocniej, im większy nacisk będzie kładziony na pozyskiwanie energii w sposób ekologiczny. ... 

„Depresja może dotknąć każdego. Bez względu na wiek, wyniki w nauce, popularność czy liczbę znajomych na Facebooku. Gorszy dzień może zdarzyć się każdemu. Jeśli jednak tych dni jest coraz więcej może to być objaw choroby, która wymaga pomocy specjalisty” (www.forumprzeciwdepresji.pl).

  ... 

Złość jest emocją, potrzebną w życiu jak każda inna i ma swoją specyficzną rolę. Pozwala nam na stawianie granic innym osobom, wyzwala w nas siłę i energię do działania, gdy chcemy coś  zmienić. Jest naturalną emocją, która towarzyszy mam od urodzenia. Już nawet noworodek odczuwa niezadowolenie ( np. głód, niewygoda – pojawia się wtedy u niego płacz). Dzieci nieco starsze, kiedy nie umieją radzić sobie z sytuacją wyrażają to poprzez złość a nawet przez zachowania agresywne.  U dzieci jeszcze starszych może pojawić się agresja słowna i fizyczna.  Z czasem coraz lepiej radzą sobie ze złością, konfliktów jest  nieco mniej. U dzieci 5 – 6 letnich powinno już być mniej zachowań agresywnych, a pojawiająca się złość może służyć zdobyciu np. pozycji w grupie. Jeśli jednak u dzieci w wieku szkolnym nadal utrzymuje się agresja fizyczna to znak, że może dziecko nie nabyło prawidłowych umiejętności radzenie sobie ze złością i może być ryzyko, że to nasili się i pojawią się nieprawidłowe zachowania.

Bardzo ważne aby zrozumieć dlaczego nasze dziecko wpada w złość, co się takiego stało, czego ono oczekuje. Łatwiej nam będzie unikać tego typu sytuacji w przyszłości. Wiele elementów może być przyczyną złości: poczucie zagrożenia, niepowodzenia np. w przedszkolu lub szkole, konflikty w domu, zmiana miejsca zamieszkania, nuda, potrzeba uwagi, zmęczenie itp. Również uczenie się nowych umiejętności może powodować złość i agresję.

Dlatego jako rodzice powinniśmy jak najwcześniej uczyć dzieci jak radzić sobie ze złością. To właśnie rodzic dostarcza wielu informacji szczególnie małemu dziecku. Pamiętać musimy oczywiście, że każde dziecko jest inne. Inaczej dzieci mogą reagować np. na wstyd, zagrożenie itp. Musimy być świadomi, że każde dziecko ma też inny temperament. Te trudne zachowania typu złość, agresja to nie jednorazowe zachowania, które da się szybko wyeliminować. Cała praca jest długotrwała i kompleksowa. A po co mamy radzić sobie ze złością? Przecież jak każda inna emocja złość jest nam potrzebna. Mówi nam o zagrożeniu. Celem naszej pracy nad złością u dziecka jest nauczenie go konstruktywnych sposobów radzenia sobie z nią. Pamiętajmy, że nasze dziecko nie chce się źle zachowywać; tupanie nogami, krzyki, wyzwiska są tylko zewnętrznym wyrazem tego, że dziecko sobie nie radzi z tym, co dzieje się w jego myślach i z jego ciałem. Bardzo ważne jest więc, by pokazać mu, które z zachowań są społecznie akceptowalne, ale także to, jak opanować swoją złość. Wraz z zabraniem zachowań negatywnych, musimy wskazać zachowania pożądane. Dzięki treningowi uczymy dziecko odróżniać emocje. Uczymy również prawidłowych kontaktów społecznych, komunikacji. Przez to nasze dziecko będzie umiało lepiej zachować się w grupie rówieśniczej, będzie miało większą popularność,  lepsze kontakty z dziećmi. Dzieci, które dobrze radzą sobie z gniewem, nie są agresywne, umieją lepiej porozumiewać się z rówieśnikami, będą prawdopodobnie  bardziej lubiane. Co może zrobić dorosły? Prosimy, aby dziecko mówiło o tym co czuje, rozmawiamy z dzieckiem o tym co się działo, gdy się uspokoi, słuchamy dziecka z czułością
i wyrozumiałością, zadajemy odpowiednie pytania dziecku, wyjaśniamy, jak poprzez pewne zachowania można skrzywdzić drugą osobę, oceniamy zachowanie dziecka, a nie je same, rozmawiamy z dzieckiem na temat złości i sposobów na poradzenie sobie z nią, chwalimy dziecko jeśli bezkonfliktowo rozwiąże problem ( bez złości i agresji). Pamiętajmy, że dzieci nas obserwują i uczą się od nas różnych zachowań, dlatego zwracamy uwagę jak sami reagujemy w stresowej dla nas sytuacji. ... 

Ryzyko samobójstwa – jak je rozpoznać i co robić, kiedy podejrzewasz, że ktoś kogo znasz, może być zagrożony.

Samobójstwo to problem, który dotyczy coraz to większej liczby ludzi. Każdego roku na świecie prawie milion osób ginie śmiercią samobójczą, oznacza to, że średnio co 40 sekund jakiś człowiek na kuli ziemskiej odbiera sobie życie. Jeszcze częstszym zjawiskiem są próby samobójcze, które według niektórych danych, mogą co roku dotyczyć od 20 do 50 milionów ludzi na świecie. [http://www.who.un.org.pl/aktualnosci.php?news=330&wid=9] Badania naukowe wskazują, że niemal każdy z nas, na jakimś etapie życia, szczególnie w okresie dojrzewania, zastanawiał się nad problemem samobójstwa. Niektórzy z nas zetknęli się z nim osobiście lub znają osoby, które postanowiły zakończyć swoje życie. Jeszcze inni natknęli się na nie w filmie lub książce albo mediach. Zjawisko to nie jest obce nikomu z nas, a jednak ciągle funkcjonuje jako społeczne tabu. Suicydolodzy biją na alarm, psychologowie tworzą programy profilaktyczne, psychoterapeuci usiłują pomagać tym, którzy na swojej drodze zetknęli się z tym problem. Jakie jednak czynniki wpływają na to, że każdego roku coraz większa liczba ludzi, szczególnie osób młodych, dla których życie, teoretycznie, dopiero się zaczyna, postanawia popełnić samobójstwo?

Czy są jakieś szczególne znaki lub sygnały, które pozwalają rozpoznać, że ktoś boryka się z tym problemem? A przede wszystkim, co możemy zrobić, żeby pomóc takiej osobie? Przede wszystkim, jeśli masz podejrzenia, że ktoś może mieć myśli lub tendencje samobójcze, nie można bagatelizować problemu wierząc w społeczny mit mówiący o tym, że jeśli ktoś naprawdę chce się zabić, nie mówi o tym. To nie prawda! Około 80 % samobójców w różny sposób próbowało zakomunikować problem. Co powinno zwrócić naszą uwagę? ... 

RUCH I WZROK

           Widzenie, to funkcja należąca do ciała. Zmysł wzroku funkcjonuje efektywniej, gdy oczy aktywnie poruszają się, przyjmując w ten sposób informacje z otoczenia. Gdy oczy przestają się poruszać, przestają one przyjmować te informacje i przetwarzanie danych dokonuje się jedynie wewnątrz mózgu.

  ... 

Nic tak nie martwi rodziców, jak kłamstwa dzieci. Kończy się wtedy zaufanie, a atmosfera w domu staje się nie do zniesienia. Jeżeli w środowisku rodzinnymi szkolnym zawsze przestrzega się zasad szczerości i prawdomówności istnieje możliwość, że kłamstwa dzieci będą niezamierzone. Każde minięcie się z prawdą przez rodziców niszczy ich autorytet. Małe dziecko nie mając jeszcze wyrobionego zmysłu krytycznego, wyczucia niuansów, bierze dosłownie wszystko, co mówią dorośli. Gdy rodzice nie mogą odpowiedzieć na niewłaściwe czy niewygodne pytanie dziecka najlepiej podać powody, dla których nie mogą powiedzieć prawdy. Nie uciekajmy się do kłamstw, gdy chcemy uchronić dziecko przed konsekwencjami w szkole. Zdarzają się sytuacje gdy rodzice, między którymi istnieją nieporozumienia, uczą dzieci nieprzyznawania się do pewnych rzeczy: np. ,,Tylko nie powiedz tego tatusiowi’’,,,Jeżeli mamusia będzie cię pytać, to powiedz, że byliśmy tam i tam…” (gdy rzeczywiście byli całkiem gdzie indziej).

Należy pokazywać dzieciom, że ostatecznie kłamstwo się nie opłaca. Wykazujemy, że jest przyczyną wielu kłopotów, nieporozumień, utraty zaufania. Powiedzenie: ,,Ten sobie umie w życiu poradzić” – jeżeli dotyczy to kłamstwa, braku szczerości – to daje dziecku sygnał, że takie zachowanie jest korzystne.

Jeżeli nie mamy dowodów – należy zawsze wierzyć, że dziecko jest szczere
i mówi prawdę. Jest to sposób na podniesienie poczucia własnej wartości dziecka oraz wskazujemy na wysoką wartość prawdy. Ale też nie utrudniajmy dzieciom szczerości i nie prowadźmy surowych przesłuchań. Dorośli nie zawsze rozumieją przyczyny pomyłek dziecka. To, co uważamy za kłamstwo – może być spowodowane: ... 

Środowisko rodzinne jest podłożem, na którym rozwija się człowiek. To w rodzinie nawiązujemy pierwsze kontakty i zdobywamy pierwsze doświadczenia. Rodzina stanowi źródło  naszego rozwoju biologicznego, psychicznego i społecznego. To wszystko, czego doświadczamy w pierwszych relacjach rodzinnych ma istotny wpływ na nasze przyszłe życie, w tym również na naszą kondycję psychiczną.

      Badania nad wyższymi czynnościami nerwowymi ujawniły ciekawą prawidłowość nazwaną prawem pierwszych połączeń. Mówi ono, że pierwsze przeżycia dziecka stają się modelem dla późniejszych doświadczeń, co więcej, są ,, zapisami ‘’ nie do wymazania, zwłaszcza jeżeli dotyczą kontaktów społecznych. Badania mające na celu dotarcie do genezy wielu zaburzeń i nieprawidłowości rozwojowych oraz praktyka terapeutyczna prowadzą do wniosku, iż częstym źródłem tych indywidualnych i społecznych problemów jest dysfunkcyjna rodzina. Przywołując ten termin zazwyczaj myślimy o takich systemach rodzinnych, w których występują przemoc, alkoholizm, szeroko pojęta przestępczość bądź inne tzw. patologie społeczne. Oczywistym jest, że wszystkie wymienione czynniki zaburzają wychowawczą funkcję rodziny, przynoszą niepowetowane straty zdrowotne i emocjonalne, uniemożliwiają prawidłowy rozwój dziecka, które z traumami dzieciństwa mierzy się zazwyczaj przez całe dorosłe życie.

Zastanówmy się, czy zwykła, ,,dobra rodzina’’, w której nie ma tak drastycznych dysfunkcji, potrafi zapewnić dziecku odpowiednie środowisko wychowawcze? Czy relacje z najbliższymi osobami wyposażą dziecko w niezbędne umiejętności społeczne i adaptacyjne? Czy rodzice staną się modelami korzystnych postaw życiowych, które w przyszłości zapewnią młodemu człowiekowi dobrostan i zdrowie psychiczne? ... 

Co za dużo to nie zdrowo… , czyli nadmiar ekranów szkodzi
Czy kiedykolwiek wyobrażałeś sobie jak wyglądałby świat bez telefonu, tabletu, komputera czy telewizora? Pewnie nigdy nie było potrzeby myśleć o tym (za wyjątkiem przypadku kiedy akurat nie było prądu w domu i wszystkie urządzenia elektroniczne zostały akurat rozładowane). Świat idzie do przodu. Nowe technologie stają się coraz bardziej nowsze, szybsze, lepsze i coraz bardziej powszechne. Jedno jest pewne, technologie na prawdę rozwijają się w zawrotnym tempie – tempo rozwoju jest tak duże, że nasz mózg nie jest na to gotowy. Ewolucja nie nadąża za zmianami technologicznymi, które następują… Nie chodzi o to, że technologie są złe. Nie są ani dobre, ani złe – to tylko narzędzie, wszystko zależy od tego jak zostanie przez nas wykorzystane – mówiąc prościej, wszystko zależy od tego czy nie są przez nas i nasze dzieci nadużywane. Ale do sedna… Jakie są konsekwencje nadmiernego korzystania z  ekranów? Poniżej przedstawiam kilka z nich:

• Wady postawy – bo dziecko zbyt dużo czasu pozostaje w pozycji siedzącej (najczęściej nieprawidłowej) i za mało się rusza, a to powoduje nieprawidłowości w kształtowaniu się układu kostnego i osłabia mięśnie głębokie.
• Problemy ze wzrokiem – któż dziś nie korzysta z okularów… Geny genami, ale ekrany też robią swoje. Dlaczego? Narażamy oczy na zbyt dużą dawkę niebieskiego światła emitowanego przez ekrany. Kolejną przyczyną problemów ze wzrokiem jest zbyt rzadkie mruganie podczas patrzenia się na ekran z powodu nadmiernej koncentracji wzroku w  jednym punkcie. Prowadzić to może do: zmęczenia czy zaczerwienienia oczu, łzawienia, zamazania widzenia, szczypania oczu, suchości w oczach i napięcia oczu.
• Problemy ze snem – w sytuacji kiedy mózg jest stymulowany wieczorem światłem jakiegokolwiek ekranu (telefonu, tabletu czy telewizora), nie potrafi wówczas prawidłowo wejść w cykl snu. Jest to związane z zaburzonym wytwarzaniem w naszym organizmie melatoniny – substancji odpowiedzialnej za regulację naszego rytmu dobowego, która informuje nasz mózg, że czas już porządnie sobie ziewnąć i iść spać. Ekrany emitują światło, które blokuje wydzielanie tego hormonu, w związku z czym – po prostu nie chce nam się spać, mimo że jesteśmy zmęczeni.
• Słabszy rozwój umiejętności poznawczych – świat przedstawiany na ekranach to dwuwymiarowa reprezentacja świata, który znamy. Zatem jarzące się ekrany okradają nas z możliwości uczenia się multisensorycznego. Chłonące umysły dzieci konstruują świat i same są konstruowane przez różne doświadczenia multisensoryczne z przyrodą, ludźmi, przedmiotami, poprzez wzrok, słuch, dotyk, smak. Ekrany ich tego pozbawiają, przez co rozwijają się wolniej i gorzej w porównaniu do rówieśników, którym tych doświadczeń się nie ogranicza. Ponadto wyświetlane bajki i gry angażują wyłącznie podstawowe zmysły – wzrok i słuch, a odbiór treści na ekranie jest bierny. Widzieliście kiedyś dziecko, które siedziało przed ekranem nieruchomo, z  otwartą buzią, z której ciekła strużka śliny? Uwierzcie, to nie jest efekt maksymalnej koncentracji, tylko zawieszenia się i biernego odbioru rzeczywistości.
• Problemy z koncentracją uwagi – w 2010 roku badacze z Iowa State University przeprowadzili badanie pt. „Obcowanie z telewizją i grami wideo, a rozwój problemów z  koncentracją”, którego wyniki zostały opublikowane w Pediatrics. W badaniu tym poddano ocenie 1323 dzieci, którym przyglądano się przez okres 13 miesięcy. Wnioski: Ekspozycja na telewizję i gry wideo wiązała się z większymi problemami z uwagą. Podkreślę, że było to 10 lat temu, kiedy dostęp do ekranów nie był aż tak powszechny, ani aż tak stymulujący jak jest obecnie, a jednak wynik okazał się jednoznaczny. Związane jest to z naszymi płatami czołowymi, które kształtują się jeszcze w trakcie dzieciństwa i  odpowiadają m.in. za naszą zdolność do samokontroli. Idąc dalej wiążę się to także z  brakiem umiejętności koncentrowania się na treściach, które w mniejszym stopniu angażują nasze zmysły.
• Agresja i lęki – ekrany stymulują układy zmysłów wzroku i słuchu, ale również wywołują emocje, za które odpowiada specjalna struktura w mózgu zwana ciałem migdałowatym. Ze względu na niedojrzałość układu nerwowego dzieci i młodzież nie zawsze są w stanie opanować silne emocje, których doświadczają podczas korzystania z urządzeń ekranowych. Dziecko może reagować agresją i lękiem na niemożność skorzystania z  urządzenia lub próbę odebrania urządzenia przez rodziców lub opiekunów.
• Trudności w relacjach społecznych – aby system kompetencji społecznych mógł prawidłowo się wykształcić, dziecko potrzebuje dobrych relacji z rówieśnikami, rodzicami i bliskimi osobami. Potrzebuje realnego ich doświadczenia. Żadne urządzenie nie jest w  stanie zastąpić tych kontaktów. Dzieci, które spędzają większość czasu przed ekranem, mogą mieć różne braki w zakresie kompetencji społecznych ( w tym komunikacyjnych), a  przez to doświadczać różnych trudności w kontaktach z rówieśnikami.
• Przyzwyczajenie do wysokiej stymulacji – mózg (każdego z nas) przyzwyczaja się do atrakcyjnych, silnych bodźców. Uczy się, że może się angażować w bardzo szybką aktywność, bo ona poprawia nastrój. Z tego wynikają późniejsze trudności z  angażowaniem się we wszystko, co wymaga oczekiwania na nagrodę, włożenia pracy w  coś, aby uzyskać oczekiwany efekt – a to wymaga czasu. Wszystkie inne zajęcia poza korzystaniem z urządzenia ekranowego mogą się wydawać dziecku nudne i nie sprawiać mu satysfakcji.
• Rozregulowanie układu nagrody w mózgu – urządzenia ekranowe dostarczają silnej stymulacji, a korzystanie z nich często wiąże się z odczuwaniem przyjemności. Młode osoby, które zbyt często mają z nimi kontakt, przyzwyczajają się do tego stanu. Określone aktywności stają się dla nich ważną potrzebą regulującą nastrój oraz zbyt często stymulują układ nagrody w mózgu.

Podsumowując, dzieci potrzebują umiaru w korzystaniu z urządzeń ekranowych, a ich nadmiar im szkodzi. To co dobre jest dla nastolatka, nie będzie dobre dla dziecka 3-letniego. Wszelkie zasady ekranowe powinny być zatem dostosowane do wieku osoby, która z nich korzysta. Badania wykazują, że urządzenia ekranowe udostępniamy coraz młodszym dzieciom. Ponad 40% rocznych i  dwuletnich dzieci korzysta z tabletów lub smartfonów, a  niemal co trzecie dziecko w tym wieku używa urządzeń mobilnych codziennie lub prawie codziennie. Aż 75% sześciolatków sprawnie posługuje się nowymi technologiami, podczas gdy tylko 9% umie dobrze zasznurować buty. Szczególnie w czasie pandemii, kiedy wiele aktywności przenosi się do internetu, warto dbać o zdrową równowagę w używaniu technologii.

Bibliografia:
Kardaras N. (2018). Dzieci Ekranu, jak uzależnienie od ekranu przejmuje kontrolę nad naszymi dziećmi – i jak wyrwać je z transu. Warszawa: Wydawnictwo CeDeWu.
Anders Hansen, (2020). Wyloguj swój mózg. Jak zadbać o swój mózg w dobie nowych technologii. Wydawnictwo: Znak.
Edward L. Swing, Douglas A. Gentile, Craing A. Anderson, and David A. Walsh, „Television and Video Game Exposure and the Development of Attention Problems”, Pediatric, publikacja online 5 lipca, 2010.
Alicja Brenk-Krakowska, Monika Jankowska, „Wpływ urządzeń elektronicznych na widzenie u  dzieci – możliwe dolegliwości i ich potencjalne przyczyny”, Optyka, publikacja 2017 (Tom 4), s.36-42.
https://www.domowezasadyekranowe.fdds.pl/ ... 

Miejska Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Krośnie w ramach terapii prowadzi różnego rodzaju treningi słuchowe pomagając dzieciom pokonać trudności z koncentracją, pamięcią słuchową, opanowaniem nauki czytania i pisania, czy przy centralnych zaburzeniach przetwarzania słuchowego. Jednym z urządzeń wykorzystywanych w terapii są słuchawki Forbrain.

Jesteśmy otoczeni przez dźwięk. Może on przybierać różne formy. Dociera do nas przez powietrze poprzez kanał słuchowy ucha, ale także przez kości czaszki. Na przykład dźwięk naszego własnego głosu jest głównie przenoszony przez kości. Kiedy mówimy coś zasłaniając jednocześnie swoje uszy, słyszymy siebie znacznie lepiej, ponieważ w ten sposób eliminujemy otaczające nas dźwięki, które zakłócają brzmienie naszego głosu. Układ słuchowy funkcjonuje bowiem jak rodzaj lejka, który przechwytuje wibracje z powietrza i kości, i przekształca je w impuls elektryczny. Ten następnie przekazywany jest do mózgu. Mózg z kolei identyfikuje głos spośród innych dźwięków, rozbija mowę rozpoznając początki wyrazów, spółgłoski i samogłoski. Analizuje znaczenie słów, a w końcu umożliwia nam wyartykułowanie odpowiedzi. Zjawisko to nazywany pętlą audiowokalną. Jednak wiele czynników, takich jak stres, zmęczenie nadmierne emocje może spowodować przerwanie tej pętli i utrudnić nam uważne słuchanie.

Forbrain umożliwia trening mózgu i lepszą koncentrację. Działa jak trening słuchowo-głosowy. To słuchawki z przewodnictwem kostnym wyposażone w mikrofon z dynamicznym filtrem. Umożliwiają one pracę z własnym głosem i ćwiczenia mózgu tak, aby koncentrował się na najistotniejszych dźwiękach. Pozwala to w znaczny sposób zwiększyć zakres naszej uwagi, poprawić koncentrację, pamięć, dykcję oraz wymowę. Ułatwia zarówno odbiór przekazywanych nam wiadomości jak i poprawia krótkotrwałą pamięć, niezbędną do nauki. Odgrywa to bardzo ważną rolę w umiejętności poprawnego czytania i pisania jaki i podczas prowadzenia konwersacji. ...