Kategoria: Artykuły

Mutyzm wybiórczy to zaburzenie komunikacji o podłożu lękowym. Polega na tym, że pomimo prawidłowego rozwoju (także rozwoju mowy) i umiejętności wykonawczych, w pewnych sytuacjach dziecko przestaje się odzywać. To „zaburzenia wieku dziecięcego charakteryzujące się stałą niemożnością mówienia w wybranych sytuacjach społecznych (w których mówienie jest oczekiwane, np. w szkole), pomimo mówienia w innych sytuacjach” (DMS-V, 2013)¹. Okresem krytycznym jest czas rozpoczęcia nauki w przedszkolu (najczęściej wtedy po raz pierwszy rodzice stykają się z zauważalnym problemem), a później powtarza się sytuacja w szkole podstawowej.

Zaburzenie to występuje dość rzadko.  Jednak można przyjąć, że prawdopodobnie w każdej szkole i w każdym przedszkolu będzie przynajmniej jeno dziecko z diagnozą mutyzmu wybiórczego. Częściej występuje u dziewcząt niż u chłopców. Mutyzm wybiórczy sklasyfikowany został jako jedna z form zaburzeń zachowania i emocji rozpoczynających się zwykle w dzieciństwie lub wieku młodzieńczym, występującego obok lęku separacyjnego, lęku społecznego w dzieciństwie czy reaktywnego utrudnienia nawiązywania relacji społecznych w dzieciństwie. Warto wiedzieć, że nie wynika to ze złej woli, uporu lub niechęci manipulacji środowiskiem, ale z lęku przed mówieniem i/lub byciem widzianym/słyszanym podczas mówienia. Dlatego, absolutnie złym pomysłem jest w takich sytuacjach próba przekupstwa dziecka na zasadzie – odpowiedz pani, to kupimy ci tę lalkę, którą tak bardzo chcesz dostać. To tak nie działa. Podobna sytuacja lękowa zdarzyłaby się, gdybyśmy prosili osobę z arachnofobią, aby wzięła do ręki wielkiego pająka. Musimy pamiętać, że w takich momentach dziecko odczuwa ogromny lęk i aby mu pomóc, musimy dobrze zrozumieć to zaburzenie.

Osoby z mutyzmem wybiórczym mogą prezentować różne nasilenie objawów – od unikania komunikacji werbalnej, odpowiadania monosylabami (często mylonego z nieśmiałością), przez wykorzystywanie w komunikacji mimiki, gestykulacji i kontaktu wzrokowego, po stan całkowitego zamrożenia. Wraz ze stopniem nasilenia objawów różni się także zakres miejsc, osób i sytuacji, w których ujawniają się objawy mutyzmu wybiórczego. Część dzieci nie rozmawia jedynie z niektórymi dorosłymi, w niektórych miejscach, część natomiast nie odzywa się również do rówieśników w grupie przedszkolnej i poza nią i ich niemówienie obejmuje dalszą rodzinę. Dzieci z mutyzmem często przejawiają dwoistą naturę, tzn. w miejscu występowania zaburzenia są przygaszone, zalęknione, wycofane, niekiedy wręcz zamrożone, natomiast w środowisku, w którym czują się bezpiecznie, stają się głośne, rozgadane (Kołakowski, Liwska, Wolańczyk, 1996; Tarkowski, 2017)² . Różnica w funkcjonowaniu dzieci nierzadko jest powodem, dla którego rodzicowi trudno uwierzyć w zgłaszane przez nauczycieli i specjalistów trudności komunikacyjne dziecka. Zmiana w zachowaniu dziecka często następuje w momencie przekroczenia progu w miejscu, gdzie dziecko przestaje czuć się bezpiecznie. Dzieciom towarzyszyć też mogą objawy, takie jak: moczenie nocne, zaburzenia pokarmowe, nadpobudliwość psychoruchowa, titki (Tarkowski, 2017) czy unikanie kontaktu wzrokowego, nadwrażliwość słuchowa, brak reakcji na polecenia, trudności z korzystaniem z toalety, inne lęki (Bystrzanowska, 2017)^3. ... 

Umiejętności ruchowe konieczne do wyćwiczenia płynnego pisania wykształcają się zanim jeszcze dziecko idzie do szkoły. Jak dowodzą badania specjalisty od sensomotoryki, eksperta marki Stabilo Doktora Christiana Marquardt’a, nie są one jednak właściwie wykorzystywane. Tymczasem nauka pisania może być świetną zabawą, do której dziecko z radością się dołączy.

Nauka pisania zawsze sprawiała dzieciom problemy. Tymczasem rysując od wczesnego wieku nasze pociechy nabierają zdolności prowadzenia ręki w swobodny sposób. Utrwalają się ruchy takie jak: kreślenie linii pionowych i poziomych, okręgów (przeciwnie do wskazówek zegara).W oparciu o te umiejętności, można gładko przejść do nauki liter. Według badań niemieckiego eksperta Doktora Christiana Marquardt’a naukę pisania powinno się więc opierać o te predyspozycje i wykorzystywać je, zamiast wpajać na siłę szereg niezrozumiałych reguł.

Nauka pisania ... 

Coraz częściej na terapię zgłaszają się rodzice z dziećmi z tzw. wybiórczością pokarmową. Wiąże się to z niechęcią do próbowania i spożywania nowych potraw oraz wyróżnia się silną preferencją określonych wybranych produktów spożywczych. Rodzice tych dzieci często już od okresu niemowlęcego mają kłopoty z wprowadzaniem do diety malucha nowych pokarmów,  dzieci krztuszą się podczas jedzenia, plują, zamykają buzię, czasami aktywizuje się również odruch wymiotny przy podawaniu jedzenia o nieco grudkowatej konsystencji. Skutkiem tego wydłuża się do maksimum okres karmienia papkami lub butelką. Z biegiem czasu sytuacja nie poprawia się, a czynność karmienia staje się  traumatyczna dla dziecka i rodziców. Uboga dieta dziecka powoduje coraz to większe zmartwienie i poczucie winy rodziców „Co takiego robimy źle?”. Nie można oczekiwać bez końca na odmianę, bo może się okazać, że Wasze dziecko będzie eliminować z diety kolejne produkty spożywcze, a zmiany nie będzie. Co więcej brak treningu gryzienia i żucia może negatywnie wpłynąć na prawidłowy rozwój mowy oraz np. rozwój żuchwy dziecka.

            Podsumowując, jeśli jesteście rodzicem dziecka, które nie je lub niechętnie spożywa pokarmy o określonej konsystencji, fakturze, smaku lub zapachu czym prędzej skonsultujcie się z logopedą lub terapeutą integracji sensorycznej. Podjęcie szybkiej interwencji może ograniczyć negatywne skutki do minimum. ... 

Presja towarzysząca wykonywaniu obowiązków służbowych sprawia, że pracownicy oświaty są jedną z profesji najbardziej podatnych na wypalenie zawodowe. Wypalenie zawodowe to odpowiedź ze strony organizmu na długotrwały, chroniczny stres emocjonalny związany z pracą zawodową.  Może być ono reakcją na długotrwałe przeciążenie obowiązkami, zbyt odpowiedzialnymi zadaniami, lub wyczerpującą pracą. Występuje, gdy praca przestaje dawać satysfakcję, pracownik przestaje się rozwijać zawodowo, czuje się przepracowany i niezadowolony z wykonywanego zajęcia, które niegdyś sprawiało mu przyjemność.

Choć według obecnej wiedzy na wypalenie zawodowe narażeni są przedstawiciele wszystkich zawodów, najczęściej dotyka ono zawodów społecznych, a więc związanych z kontaktem z ludżmi. Dlatego jedną z najbardziej narażonych  na nie grup zawodowych są pracownicy oświaty. Praca pedagoga, specjalisty, to nie tylko prowadzenie zajęć dydaktycznych i przekazywanie wiedzy. To także przygotowanie merytoryczne, sprawdzanie prac uczniów, stały kontakt  z rodzicami podopiecznych. Pedagog podlega też ciągłej kontroli i ocenie zarówno ze strony dyrekcji placówki, innych pedagogów, jak i uczniów i ich rodziców. Z zawodem tym związana jest duża presja, prowadząca do chronicznego stresu, który z kolei może się przyczynić do wypalenia zawodowego. Bardziej podatne na wypalenie są osoby nadwrażliwe, o niskim poczuciu własnej wartości które nie wierzą w swoje możliwości oraz unikają trudnych sytuacji. Wypalenie pojawia się też częściej u osób, które rozpoczynały pracę z dużymi oczekiwaniami, silną motywacją, przekonanych, że wykonywany przez nie zawód będzie miał duże znaczenie. Życie jednak zweryfikowało w ich ocenie te oczekiwania.

Objawów wypalenia jest wiele i u każdego mogą się one manifestować w inny sposób. Na początku są to przeważnie: zmęczenie, migrenowe bóle głowy, kłopoty ze snem, problemy gastryczne, spadek odporności, co z kolei objawia się częstymi zachorowaniami. Na kolejnym etapie zanika optymizm, objawia się niechęć do pracy, niezdolność do koncentracji, brak zadowolenia z siebie, złość, brak odwagi oraz obojętność. Przekłada się to na życie rodzinne. Osoba staje się drażliwa, poirytowna, szybko traci cierpliwość do osób bliskich. W zaawansowany stadium wypalenie zawodowe wywołuje objawy psychiczne i fizyczne jak: wrzody żołądka, nadciśnienie, napady lęku, poczucie wyobcowania i samotności. W początkowej fazie wypalenie można zwalczyć samodzielnie wybierając się na urlop, wypoczynek . Krańcowe, prowadzące w niektórych przypadkach do poważnej depresji, może pociągać za sobą nawet konieczność zmiany pracy. Dlatego nie wolno lekceważyć pierwszych objawów wypalenia zawodowego. Należy pamiętać, że praca musi sprawiać satysfakcję. Nie tylko dlatego, że spędzamy w niej dużą część swojego życia, ale także dlatego, że w pracy wykonywanej z radością, zgodnej z zainteresowaniami i oczekiwaniami, nie ma miejsca na wypalenie zawodowe. ... 

Wiele osób zastanawia się, jakie będą trendy zawodowe w przyszłości. Wydaje się, że już dziś można wyodrębnić zajęcia, które mogą pretendować do miana „zawodów przyszłości”, zawodów i umiejętności, które będą poszukiwane przez pracodawców i które gwarantują dobre zarobki oraz dają wiele możliwości budowania kariery.

Branża medyczna
Patrząc z perspektywy zmian demograficznych w Europie, czyli starzenia się naszego społeczeństwa, interesującymi zawodami, w których na pewno nie zabraknie pracy,
a wynagrodzenia będą rosły, jest szeroko pojęta branża medyczna. Dotyczy to całego spektrum stanowisk: lekarzy, pielęgniarek, fizjoterapeutów, trenerów, ratowników medycznych, opiekunów osób starszych, czy dietetyków.

Inżynierowie odnawialnych źródeł energii
Wzrośnie zapotrzebowanie na inżynierów specjalizujących się w fotowoltaice i w energii wiatrowej.  Te zmiany dotyczyć będą większości krajów, tym mocniej, im większy nacisk będzie kładziony na pozyskiwanie energii w sposób ekologiczny. ... 

„Depresja może dotknąć każdego. Bez względu na wiek, wyniki w nauce, popularność czy liczbę znajomych na Facebooku. Gorszy dzień może zdarzyć się każdemu. Jeśli jednak tych dni jest coraz więcej może to być objaw choroby, która wymaga pomocy specjalisty” (www.forumprzeciwdepresji.pl).

  ... 

Złość jest emocją, potrzebną w życiu jak każda inna i ma swoją specyficzną rolę. Pozwala nam na stawianie granic innym osobom, wyzwala w nas siłę i energię do działania, gdy chcemy coś  zmienić. Jest naturalną emocją, która towarzyszy mam od urodzenia. Już nawet noworodek odczuwa niezadowolenie ( np. głód, niewygoda – pojawia się wtedy u niego płacz). Dzieci nieco starsze, kiedy nie umieją radzić sobie z sytuacją wyrażają to poprzez złość a nawet przez zachowania agresywne.  U dzieci jeszcze starszych może pojawić się agresja słowna i fizyczna.  Z czasem coraz lepiej radzą sobie ze złością, konfliktów jest  nieco mniej. U dzieci 5 – 6 letnich powinno już być mniej zachowań agresywnych, a pojawiająca się złość może służyć zdobyciu np. pozycji w grupie. Jeśli jednak u dzieci w wieku szkolnym nadal utrzymuje się agresja fizyczna to znak, że może dziecko nie nabyło prawidłowych umiejętności radzenie sobie ze złością i może być ryzyko, że to nasili się i pojawią się nieprawidłowe zachowania.

Bardzo ważne aby zrozumieć dlaczego nasze dziecko wpada w złość, co się takiego stało, czego ono oczekuje. Łatwiej nam będzie unikać tego typu sytuacji w przyszłości. Wiele elementów może być przyczyną złości: poczucie zagrożenia, niepowodzenia np. w przedszkolu lub szkole, konflikty w domu, zmiana miejsca zamieszkania, nuda, potrzeba uwagi, zmęczenie itp. Również uczenie się nowych umiejętności może powodować złość i agresję.

Dlatego jako rodzice powinniśmy jak najwcześniej uczyć dzieci jak radzić sobie ze złością. To właśnie rodzic dostarcza wielu informacji szczególnie małemu dziecku. Pamiętać musimy oczywiście, że każde dziecko jest inne. Inaczej dzieci mogą reagować np. na wstyd, zagrożenie itp. Musimy być świadomi, że każde dziecko ma też inny temperament. Te trudne zachowania typu złość, agresja to nie jednorazowe zachowania, które da się szybko wyeliminować. Cała praca jest długotrwała i kompleksowa. A po co mamy radzić sobie ze złością? Przecież jak każda inna emocja złość jest nam potrzebna. Mówi nam o zagrożeniu. Celem naszej pracy nad złością u dziecka jest nauczenie go konstruktywnych sposobów radzenia sobie z nią. Pamiętajmy, że nasze dziecko nie chce się źle zachowywać; tupanie nogami, krzyki, wyzwiska są tylko zewnętrznym wyrazem tego, że dziecko sobie nie radzi z tym, co dzieje się w jego myślach i z jego ciałem. Bardzo ważne jest więc, by pokazać mu, które z zachowań są społecznie akceptowalne, ale także to, jak opanować swoją złość. Wraz z zabraniem zachowań negatywnych, musimy wskazać zachowania pożądane. Dzięki treningowi uczymy dziecko odróżniać emocje. Uczymy również prawidłowych kontaktów społecznych, komunikacji. Przez to nasze dziecko będzie umiało lepiej zachować się w grupie rówieśniczej, będzie miało większą popularność,  lepsze kontakty z dziećmi. Dzieci, które dobrze radzą sobie z gniewem, nie są agresywne, umieją lepiej porozumiewać się z rówieśnikami, będą prawdopodobnie  bardziej lubiane. Co może zrobić dorosły? Prosimy, aby dziecko mówiło o tym co czuje, rozmawiamy z dzieckiem o tym co się działo, gdy się uspokoi, słuchamy dziecka z czułością
i wyrozumiałością, zadajemy odpowiednie pytania dziecku, wyjaśniamy, jak poprzez pewne zachowania można skrzywdzić drugą osobę, oceniamy zachowanie dziecka, a nie je same, rozmawiamy z dzieckiem na temat złości i sposobów na poradzenie sobie z nią, chwalimy dziecko jeśli bezkonfliktowo rozwiąże problem ( bez złości i agresji). Pamiętajmy, że dzieci nas obserwują i uczą się od nas różnych zachowań, dlatego zwracamy uwagę jak sami reagujemy w stresowej dla nas sytuacji. ... 

Ryzyko samobójstwa – jak je rozpoznać i co robić, kiedy podejrzewasz, że ktoś kogo znasz, może być zagrożony.

Samobójstwo to problem, który dotyczy coraz to większej liczby ludzi. Każdego roku na świecie prawie milion osób ginie śmiercią samobójczą, oznacza to, że średnio co 40 sekund jakiś człowiek na kuli ziemskiej odbiera sobie życie. Jeszcze częstszym zjawiskiem są próby samobójcze, które według niektórych danych, mogą co roku dotyczyć od 20 do 50 milionów ludzi na świecie. [http://www.who.un.org.pl/aktualnosci.php?news=330&wid=9] Badania naukowe wskazują, że niemal każdy z nas, na jakimś etapie życia, szczególnie w okresie dojrzewania, zastanawiał się nad problemem samobójstwa. Niektórzy z nas zetknęli się z nim osobiście lub znają osoby, które postanowiły zakończyć swoje życie. Jeszcze inni natknęli się na nie w filmie lub książce albo mediach. Zjawisko to nie jest obce nikomu z nas, a jednak ciągle funkcjonuje jako społeczne tabu. Suicydolodzy biją na alarm, psychologowie tworzą programy profilaktyczne, psychoterapeuci usiłują pomagać tym, którzy na swojej drodze zetknęli się z tym problem. Jakie jednak czynniki wpływają na to, że każdego roku coraz większa liczba ludzi, szczególnie osób młodych, dla których życie, teoretycznie, dopiero się zaczyna, postanawia popełnić samobójstwo?

Czy są jakieś szczególne znaki lub sygnały, które pozwalają rozpoznać, że ktoś boryka się z tym problemem? A przede wszystkim, co możemy zrobić, żeby pomóc takiej osobie? Przede wszystkim, jeśli masz podejrzenia, że ktoś może mieć myśli lub tendencje samobójcze, nie można bagatelizować problemu wierząc w społeczny mit mówiący o tym, że jeśli ktoś naprawdę chce się zabić, nie mówi o tym. To nie prawda! Około 80 % samobójców w różny sposób próbowało zakomunikować problem. Co powinno zwrócić naszą uwagę? ... 

RUCH I WZROK

           Widzenie, to funkcja należąca do ciała. Zmysł wzroku funkcjonuje efektywniej, gdy oczy aktywnie poruszają się, przyjmując w ten sposób informacje z otoczenia. Gdy oczy przestają się poruszać, przestają one przyjmować te informacje i przetwarzanie danych dokonuje się jedynie wewnątrz mózgu.

  ... 

Nic tak nie martwi rodziców, jak kłamstwa dzieci. Kończy się wtedy zaufanie, a atmosfera w domu staje się nie do zniesienia. Jeżeli w środowisku rodzinnymi szkolnym zawsze przestrzega się zasad szczerości i prawdomówności istnieje możliwość, że kłamstwa dzieci będą niezamierzone. Każde minięcie się z prawdą przez rodziców niszczy ich autorytet. Małe dziecko nie mając jeszcze wyrobionego zmysłu krytycznego, wyczucia niuansów, bierze dosłownie wszystko, co mówią dorośli. Gdy rodzice nie mogą odpowiedzieć na niewłaściwe czy niewygodne pytanie dziecka najlepiej podać powody, dla których nie mogą powiedzieć prawdy. Nie uciekajmy się do kłamstw, gdy chcemy uchronić dziecko przed konsekwencjami w szkole. Zdarzają się sytuacje gdy rodzice, między którymi istnieją nieporozumienia, uczą dzieci nieprzyznawania się do pewnych rzeczy: np. ,,Tylko nie powiedz tego tatusiowi’’,,,Jeżeli mamusia będzie cię pytać, to powiedz, że byliśmy tam i tam…” (gdy rzeczywiście byli całkiem gdzie indziej).

Należy pokazywać dzieciom, że ostatecznie kłamstwo się nie opłaca. Wykazujemy, że jest przyczyną wielu kłopotów, nieporozumień, utraty zaufania. Powiedzenie: ,,Ten sobie umie w życiu poradzić” – jeżeli dotyczy to kłamstwa, braku szczerości – to daje dziecku sygnał, że takie zachowanie jest korzystne.

Jeżeli nie mamy dowodów – należy zawsze wierzyć, że dziecko jest szczere
i mówi prawdę. Jest to sposób na podniesienie poczucia własnej wartości dziecka oraz wskazujemy na wysoką wartość prawdy. Ale też nie utrudniajmy dzieciom szczerości i nie prowadźmy surowych przesłuchań. Dorośli nie zawsze rozumieją przyczyny pomyłek dziecka. To, co uważamy za kłamstwo – może być spowodowane: ...