Kategoria: Artykuły

Za pomocą zdolności słyszenia człowiek w sposób spontaniczny przyswaja język słowny, rozumie go i porozumiewa się nim. Na rozumienie mowy ma wpływ wiele czynników takich jak: stopień uszkodzenia słuchu, wiek, w którym dziecko utraciło słuch, sposób porozumiewania się w rodzinie oraz obecność innej niepełnosprawności.
Dziecko niesłyszące ze względu na brak docierających bodźców słuchowych nie może w pełni wykorzystać modeli akustycznych, których dostarczają mu osoby z jego środowiska. Opanowanie mowy jest procesem wieloletnim i wymaga systematycznego nauczania. Zanim dziecko zdrowe wykształci mowę głośną przechodzi przez etap, w który tworzy się mowa wewnętrzna, która jest możliwa dzięki słuchowym doświadczeniom. U niesłyszących ze względu na brak tych bodźców nie wykształca się mowa wewnętrzna i słownik bierny, który stanowi zasób pojęć niezbędnych do porozumiewania się. Dzieci z uszkodzonym słuchem od urodzenia lub nabytym w pierwszych miesiącach życia, informacje o świecie zdobywają najczęściej głównie za pomocą zmysłu wzroku. W procesie tworzenia się pojęć niezbędna jest stymulacja wzrokowo – słuchowa, która jest podstawą tworzenia się nazw, a następnie opanowywania bardziej złożonych form językowych.
Ponadto wspomniany wyżej defekt fizjologiczny jest przyczyną niezdolności prawidłowego wytwarzania bodźców akustycznych. U osób z uszkodzeniem słuchu występują zaburzenia głosu w zakresie fonacji, oddychania, artykulacji, oraz w niepoprawnym gramatycznie, ubogim słownictwie.
1) Brak kontroli słuchowej powoduje, że głos może być zbyt silny lub za słaby, piskliwy, chrapliwy, nosowy lub gardłowy. Niesłyszący nie wykorzystują rezonatorów głosowych, dzięki którym można bez wysiłku wytworzyć głos o pełnej barwie.
2) Nieprawidłowość w oddychaniu polega na braku regularności oraz nieumiejętności stopniowania siły wydechu przy poszczególnych dźwiękach. Na skutek braku kontroli słuchowej mięśnie są zbyt napięte.
3) Zaburzenia w zakresie artykulacji to między innymi: zniekształcenia lub zamienianie głosek syczących i szumiących (na przykład dziecko wymawia głoskę „s” lub „ś” zamiast głoski „sz”); nosowanie samogłosek, przedłużona artykulacja, tendencja do ubezdźwięczniania głosek dźwięcznych.
4) Niepoprawność gramatyczna przejawia się w błędnym używaniu końcówek deklinacyjnych, koniunkcyjnych oraz w wyrazach relacyjnych. Trudności występują również przy mianowniku liczby mnogiej. W mowie osób niesłyszących przeważają zdania pojedyncze, zmniejszony jest zasób słów zwłaszcza o znaczeniu abstrakcyjnym, w tym także przenośni i związków frazeologicznych. Na podstawie badań L. Geppertowej wiadomo, iż dzieci z uszkodzonym słuchem mają ogromną trudność w przyswajaniu takich form językowych jak przysłówki lub przyimki, które niosą bogatą treść abstrakcyjną (stosunki między przedmiotami, zdarzeniami).
5) Nieprawidłowości te powodują braki w zakresie logicznego myślenia, rozumienie tekstu czytanego oraz mowy. Pojawiają się problemy w zrozumieniu pełnych wypowiedzi mimo, że poszczególne wyrazy są przez osobę znane.

Doświadczenia słuchowe ułatwiają naukę czytania i uczenie się poprzez czytanie.
U osób nie słyszących osiągnięcia w nauce stanowią wieloletni problem.
Dzieci słyszące zdobywają doświadczenie języka słownego długo przed nauką systemu znaków, czyli czytania. Słuchowy rozwój języka, wraz ze składnią, słownictwem, stylem i ekspresją ułatwiają naukę czytania, a następnie naukę przez czytanie.

Dziecko z uszkodzonym słuchem ma ograniczone możliwości posługiwania się językiem dźwiękowym, co stanowi najpoważniejszą konsekwencję uszkodzenia słuchu. Najważniejsze środki oraz metody porozumiewania się osób niesłyszących z otoczeniem to:
język narodowy mówiony (głośna mowa); język narodowy artykułowany (odczytywanie mowy z ust); znaki migowe daktylograficzne; fonogesty; pismo; mimikę i pantomimikę; zachowania kinetyczne (środki niewerbalne, mowa ciała).
1. Odczytywanie mowy z ust jest jedną z form percepcji mowy dźwiękowej, stosowanej przez osoby niesłyszące. Polega na obserwacji ruchu warg rozmówcy podczas aktu komunikacyjnego. W procesie tym następuje jednak wiele zakłóceń w przekazywaniu informacji. Dzieje się tak ponieważ istnieją słowa, w których układ ust jest bardzo podobny, ponadto niektóre dźwięki mowy wypowiada się w sposób niezauważalny.
2. Język migowy – jest tworem społecznym. Zasadnicza różnica pomiędzy językiem dźwiękowym i migowym dotyczy środków wyrazu. W języku migowym przekazywanie informacji odbywa się droga niefoniczną. Głównym kanałem komunikacji jest percepcja wzrokowa, a nie odbiór audytywny. Język migowy posiada wszystkie elementy innych języków takie jak gramatyka, składnia czy idiomy. Składa się ze znaków ideograficznych oraz znaków daktylograficznych, czyli tzw. alfabetu palcowego. Do daktylografii należą znaki określające poszczególne litery, liczebniki główne i porządkowe, ułamki zwykłe i dziesiętne, działania arytmetyczne i niektóre miana.
3. Fonogesty to system manualnych wskazówek fonologicznych, czyli umownych układów rąk i palców wspomagających artykulacje. Wykonywane są one na wysokości twarzy osoby mówiącej. Fonogesty nie zastępują mówienia lecz wspomagają mówienie i odczytywanie mowy z ust.
W kształceniu i wychowaniu dzieci z uszkodzonym słuchem stosuje się metody komunikacji, które można podzielić na dwie grupy: ... 

Każde dziecko rodzi się mając tzw. płaskostopie fizjologiczne, które zwykle znika, gdy wraz z rozwojem dziecka mięśnie stóp stopniowo się wzmacniają. Niekiedy jednak ten proces ulega zaburzeniu i u dzieci pojawia się płaskostopie. Jakie są przyczyny pojawienia się płaskostopia u dzieci? Jakie są jego objawy i jak przebiega leczenie?

Płaskostopie czyli platfus to zniekształcenie stopy, które może mieć poważne konsekwencje. Po urodzeniu się dziecka wiotkie więzadła, słabe mięśnie i gruba poduszeczka tłuszczowa pokrywająca podeszwy sprawiają, że stopy niemowlęcia są spłaszczone. Ale wraz z rozwojem dziecka mięśnie stóp stopniowo się wzmacniają. Dzięki temu po wewnętrznej stronie stopy między piętą a paluchem tworzy się charakterystyczne sklepienie podtrzymywane przez mięśnie. Gdy maluch skończy 3–4 lata, jego stopa powinna już być zbudowana prawidłowo. Jednak niekiedy proces ten nie przebiega tak, jak powinien. Mimo upływu czasu łuk jest bardzo niski albo w ogóle go nie ma. Dochodzi do płaskostopia, nazywanego platfusem. Aby mięśnie mogły rozwijać się prawidłowo, powinny wciąż pracować – dziecko musi cały czas swobodnie poruszać stopami. By zatem było to możliwe, nie wolno ubierać malucha w zbyt ciasne lub obcisłe śpioszki albo skarpetki ani zakładać mu bucików z wąskimi czubkami. Jeśli bowiem niemowlę będzie miało skrępowane stopy, mięśnie zamiast rozwijać się, osłabną i wtedy płaskostopie gotowe! Natomiast warto podczas zabawy czy przewijania połaskotać niemowlę w podeszwy stóp, żeby odruchowo przykurczyło paluszki – jest to znakomita gimnastyka. Płaskie stopy częściej mają te dzieci, które uczyły się chodzić w źle dobranych butach albo – co gorsza – nosiły obuwie odziedziczone po starszym rodzeństwie. Wadzie sprzyja również przekarmianie, ponieważ duży ciężar ciała powoduje deformację stóp.

Łatwa diagnoza płaskostopia ... 

Pokolenie dzieci urodzonych w epoce wysokich technologii w odmienny sposób kształtuje swoje relacje ze światem, ludźmi i językiem.
Wysokie technologie, czyli:

• TV
• komputer, tablet, laptop – gry komputerowe,
• telefony komórkowe, smartfony,
• zabawki dźwiękowe.

Amerykańska Akademia Pediatrów zaleca, by dzieci do 2 roku życia w ogóle nie oglądały telewizji, a dzieci starsze i nastolatki nie korzystały łącznie dłużej niż 1-2 godz. dziennie z telewizji i komputera.

Mózg zbudowany jest z dwóch półkul. Prawa półkula odpowiedzialna jest za odbiór i przetwarzanie bodźców dźwiękowych oraz obrazowych, natomiast lewa półkula specjalizuje się w odbiorze oraz tworzeniu języka, czyli mowy.
W wielu domach telewizor włączany jest natychmiast po przyjściu do domu. Dzieci najczęściej oglądają telewizję w samotności. Tym samym rozmowa przestaje istnieć, a dziecko kieruje swoją uwagę na dynamiczny przekaz reklamowy. Bez dialogu i rozmowy z osobą dorosłą, maluch tworzy własne, zwykle nieprawdziwe interpretacje obrazu i przekazów językowych. D. de Kerck-hove pisze o syndromie „brakującej połowy sekundy”. Polega on na tym, że szybkość wyświetlania obrazu telewizyjnego jest tak duża, że naszemu aparatowi percepcyjnemu brakuje połowy sekundy potrzebnej na to, aby mógł przetworzyć informacje i nadać im znaczenie. Dzieci w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym, które narażone są na odbiór bodźców z przekazu telewizyjnego, pozostają na wcześniejszym etapie rozwoju percepcji.
Współczesne dzieci są przestymulowane bodźcami prawopółkulowymi (billbordy, reklamy TV, komputer), mają natomiast niewystarczającą ilość bodźców lewopółkulowych (czyli językowych). Prawa półkula zwalnia lub nawet blokuje lewą i w efekcie tego mowa rozwija się z opóźnieniem. Przewaga bodźców prawopółkulowych powoduje zaburzenie naturalnego, zdrowego rozwoju mowy.
W zabawkach dźwiękowych powtarzająca się „melodyjka” nie pozwala dziecku na słuchanie mowy osoby dorosłej, a mózg uczy się ignorować mowę. ... 

„Dziecko nieśmiałe” – tak rodzice i nauczyciele określają najczęściej dzieci, które unikają bycia w centrum uwagi, są spokojne, ciche, mało aktywne na lekcji, nie sprawiające problemów wychowawczych, unikające konfliktów. Czy w takim razie są to dzieci idealne? Szczęśliwe? Czy dzieciom nieśmiałym jest tak dobrze z otoczeniem jak otoczeniu z nimi?

Co na to literatura? Jakie cechy posiadają i w jaki sposób funkcjonują dzieci, które potocznie nazywa się nieśmiałymi? Małgorzata Zabłocka w swojej książce „Przezwyciężanie nieśmiałości u dzieci” zebrała informacje na poruszany temat. Dzieci nieśmiałe charakteryzuje: bierność społeczna, lęk społeczny oraz zaniżona samoocena i brak wiary w siebie. Uczniowie nieśmiali mają trudności z przekazaniem wyuczonego materiału w obecności nauczyciela i rówieśników. Podczas odpowiedzi ustnych milczą, jąkają się, mylą, urywają wypowiedź. Mają wiedzę, ale z powodu lęku przed ekspozycją społeczną, milczą – otrzymują oceny znacznie poniżej własnych możliwości. Często lepiej radzą sobie z pisemnym sprawdzianem wiedzy. Zazwyczaj mają również trudności w zakresie poproszenia nauczyciela o dodatkowe wyjaśnienie, zgłoszenia się do odpowiedzi. Z własnej inicjatywy nie włączają się do grupy rówieśniczej – pozostają na uboczu, ewentualnie czekają na zaproszenie do wspólnej zabawy ze strony kolegów. Często podporządkowują się pomysłom większości, nie bronią własnego stanowiska. Rzadko biorą udział w dodatkowych zajęciach (M. Zabłocka, 2017r.)

W obszarze emocji dzieciom nieśmiałym często towarzyszy lęk. Związany jest często z obawą dzieci o to jak są postrzegane i oceniane przez innych – zarówno rówieśników jak i dorosłych. Martwią się ryzykiem doznania kompromitacji, krytyki, wyśmiewania, przykrości ze strony innych. Unikają więc podejmowania wyzwań i działań, pozostają często na uboczu grupy (M. Zabłocka, 2017r.). ... 

Na wstępie odpowiedzmy sobie na pytanie: co to jest mobbing?

Mobbing – to zjawisko długotrwałego i wielokrotnego narażania ofiary na negatywne działania ze strony innej osoby lub osób. Negatywne działania to chęć wyrządzenia krzywdy lub sprawienie przykrości. Co jest charakterystyczne w mobbingu? Nierównowaga sił (ofiara jest fizycznie lub psychicznie słabsza).

Skutki mobbingu ...