Słowo autyzm wywodzi się z języka greckiego autos – znaczy „sam”. Termin wprowadził do psychiatrii szwajcarski lekarz Eugen Bleurer w 1911 roku, jako jeden z głównych objawów schizofrenii. Po ponad trzydziestu latach austriacki pediatra Leo Kanner w 1943 roku umieścił autyzm w oddzielnej kategorii diagnostycznej.
Nie do końca wiadomo co wywołuje autyzm, istotną rolę odgrywa podatność genetyczna oraz czynniki środowiskowe, infekcje, nieprawidłowości w przemianach metabolicznych, zaburzenia okresu ciąży i porodu oraz wiele innych dotychczas nierozpoznanych. Badania przeprowadzone u autystycznych osób wykazały pewne nieprawidłowości w kilku rejonach mózgu. Oprócz tego inne badania sugerują, że osoby z autyzmem mają zły poziom serotoniny i innych neuroprzekaźników w mózgu.
Zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Zaburzeń Psychicznych i Zaburzeń Zachowania ICD-10 autyzm jest całościowym zaburzeniem rozwoju charakteryzującym się nieprawidłowym i/lub upośledzonym rozwojem, pojawiającym się przed 3 rokiem życia, w którym występuje nieprawidłowe funkcjonowanie we wszystkich spośród trzech sfer: interakcjach społecznych, komunikacji oraz ograniczonym, powtarzającym się repertuarze zachowań.
Dziecko z autyzmem często:
- nie uczestnicy w zabawie z rówieśnikami,
- lubi samotność, niechętnie się przytula,
- bardzo rzadko się uśmiecha,
- bardziej interesuje się kontaktem z przedmiotami niż ludźmi,
- ma mimikę twarzy, która nie wyraża wielu emocji,
- zazwyczaj unika kontaktu wzrokowego z inną osobą, jeśli patrzy to „przez twarz osoby”,
- bywa nadpobudliwe i impulsywne,
- nie reaguje na swoje imię,
- często wpada w agresję bez wyraźnego powodu,
- często nie mówi, a jeśli już to używa słów często bez znaczenia,
- powtarza wyrazy lub całe zdania innych osób lub zapamiętane z telewizji tzw. echolalie,
- wprowadza przedmioty w jednostajny ruch obrotowy,
- przywiązuje się często do jednej zabawki, odtwarza te same zabawy,
- brak pola wspólnej uwagi z drugą osobą,
- ma utrudnione kontakty z innymi ludźmi,
- jeśli rozmawia – to na jeden temat,
- jest nadwrażliwe na dźwięki i dotyk, zapach, smak,
- czasem kręci się w kółko, macha rączkami,
- szereguje przedmioty,
- dziwnie chodzi np. drobnymi krokami lub na palcach,
Autyzm powinien być zdiagnozowany jak najwsześniej, gdyż wtedy zastosowana terapia zwiększa szansę na poprawę stanu dziecka z autyzmem. Terapia powinna być intensywna
i systematyczna. Musi być również dostosowana do aktualnych potrzeb dziecka.
Przykładowe rodzaje terapii:
- terapia behawioralna,
- trening umiejętności społecznych (TUS),
- holding,
- metoda opcji,
- integracja sensoryczna,
- ruch rozwijający Weroniki Sherborne,
- metoda więzi,
- arteterapia,
- muzykoterapia,
- trening słuchowy Tomatisa
- EEG-biofeedback.
Opracowała
Elżbieta Kustra
Psycholog MPP-P w Krośnie
Bibliografia:
- Grand C., Autyzm i Zespół Aspergera, Studio Emka, Warszawa 2012
- Pisula E.: Autyzm u dzieci. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000
- Pisula E.: Małe dziecko z Autyzmem. Diagnoza i terapia. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 2005
Strona internetowa:
www.synapsis.org.pl