Kategoria: Artykuły

Środowisko rodzinne jest podłożem, na którym rozwija się człowiek. To w rodzinie nawiązujemy pierwsze kontakty i zdobywamy pierwsze doświadczenia. Rodzina stanowi źródło  naszego rozwoju biologicznego, psychicznego i społecznego. To wszystko, czego doświadczamy w pierwszych relacjach rodzinnych ma istotny wpływ na nasze przyszłe życie, w tym również na naszą kondycję psychiczną.

      Badania nad wyższymi czynnościami nerwowymi ujawniły ciekawą prawidłowość nazwaną prawem pierwszych połączeń. Mówi ono, że pierwsze przeżycia dziecka stają się modelem dla późniejszych doświadczeń, co więcej, są ,, zapisami ‘’ nie do wymazania, zwłaszcza jeżeli dotyczą kontaktów społecznych. Badania mające na celu dotarcie do genezy wielu zaburzeń i nieprawidłowości rozwojowych oraz praktyka terapeutyczna prowadzą do wniosku, iż częstym źródłem tych indywidualnych i społecznych problemów jest dysfunkcyjna rodzina. Przywołując ten termin zazwyczaj myślimy o takich systemach rodzinnych, w których występują przemoc, alkoholizm, szeroko pojęta przestępczość bądź inne tzw. patologie społeczne. Oczywistym jest, że wszystkie wymienione czynniki zaburzają wychowawczą funkcję rodziny, przynoszą niepowetowane straty zdrowotne i emocjonalne, uniemożliwiają prawidłowy rozwój dziecka, które z traumami dzieciństwa mierzy się zazwyczaj przez całe dorosłe życie.

Zastanówmy się, czy zwykła, ,,dobra rodzina’’, w której nie ma tak drastycznych dysfunkcji, potrafi zapewnić dziecku odpowiednie środowisko wychowawcze? Czy relacje z najbliższymi osobami wyposażą dziecko w niezbędne umiejętności społeczne i adaptacyjne? Czy rodzice staną się modelami korzystnych postaw życiowych, które w przyszłości zapewnią młodemu człowiekowi dobrostan i zdrowie psychiczne? ... 

Co za dużo to nie zdrowo… , czyli nadmiar ekranów szkodzi
Czy kiedykolwiek wyobrażałeś sobie jak wyglądałby świat bez telefonu, tabletu, komputera czy telewizora? Pewnie nigdy nie było potrzeby myśleć o tym (za wyjątkiem przypadku kiedy akurat nie było prądu w domu i wszystkie urządzenia elektroniczne zostały akurat rozładowane). Świat idzie do przodu. Nowe technologie stają się coraz bardziej nowsze, szybsze, lepsze i coraz bardziej powszechne. Jedno jest pewne, technologie na prawdę rozwijają się w zawrotnym tempie – tempo rozwoju jest tak duże, że nasz mózg nie jest na to gotowy. Ewolucja nie nadąża za zmianami technologicznymi, które następują… Nie chodzi o to, że technologie są złe. Nie są ani dobre, ani złe – to tylko narzędzie, wszystko zależy od tego jak zostanie przez nas wykorzystane – mówiąc prościej, wszystko zależy od tego czy nie są przez nas i nasze dzieci nadużywane. Ale do sedna… Jakie są konsekwencje nadmiernego korzystania z  ekranów? Poniżej przedstawiam kilka z nich:

• Wady postawy – bo dziecko zbyt dużo czasu pozostaje w pozycji siedzącej (najczęściej nieprawidłowej) i za mało się rusza, a to powoduje nieprawidłowości w kształtowaniu się układu kostnego i osłabia mięśnie głębokie.
• Problemy ze wzrokiem – któż dziś nie korzysta z okularów… Geny genami, ale ekrany też robią swoje. Dlaczego? Narażamy oczy na zbyt dużą dawkę niebieskiego światła emitowanego przez ekrany. Kolejną przyczyną problemów ze wzrokiem jest zbyt rzadkie mruganie podczas patrzenia się na ekran z powodu nadmiernej koncentracji wzroku w  jednym punkcie. Prowadzić to może do: zmęczenia czy zaczerwienienia oczu, łzawienia, zamazania widzenia, szczypania oczu, suchości w oczach i napięcia oczu.
• Problemy ze snem – w sytuacji kiedy mózg jest stymulowany wieczorem światłem jakiegokolwiek ekranu (telefonu, tabletu czy telewizora), nie potrafi wówczas prawidłowo wejść w cykl snu. Jest to związane z zaburzonym wytwarzaniem w naszym organizmie melatoniny – substancji odpowiedzialnej za regulację naszego rytmu dobowego, która informuje nasz mózg, że czas już porządnie sobie ziewnąć i iść spać. Ekrany emitują światło, które blokuje wydzielanie tego hormonu, w związku z czym – po prostu nie chce nam się spać, mimo że jesteśmy zmęczeni.
• Słabszy rozwój umiejętności poznawczych – świat przedstawiany na ekranach to dwuwymiarowa reprezentacja świata, który znamy. Zatem jarzące się ekrany okradają nas z możliwości uczenia się multisensorycznego. Chłonące umysły dzieci konstruują świat i same są konstruowane przez różne doświadczenia multisensoryczne z przyrodą, ludźmi, przedmiotami, poprzez wzrok, słuch, dotyk, smak. Ekrany ich tego pozbawiają, przez co rozwijają się wolniej i gorzej w porównaniu do rówieśników, którym tych doświadczeń się nie ogranicza. Ponadto wyświetlane bajki i gry angażują wyłącznie podstawowe zmysły – wzrok i słuch, a odbiór treści na ekranie jest bierny. Widzieliście kiedyś dziecko, które siedziało przed ekranem nieruchomo, z  otwartą buzią, z której ciekła strużka śliny? Uwierzcie, to nie jest efekt maksymalnej koncentracji, tylko zawieszenia się i biernego odbioru rzeczywistości.
• Problemy z koncentracją uwagi – w 2010 roku badacze z Iowa State University przeprowadzili badanie pt. „Obcowanie z telewizją i grami wideo, a rozwój problemów z  koncentracją”, którego wyniki zostały opublikowane w Pediatrics. W badaniu tym poddano ocenie 1323 dzieci, którym przyglądano się przez okres 13 miesięcy. Wnioski: Ekspozycja na telewizję i gry wideo wiązała się z większymi problemami z uwagą. Podkreślę, że było to 10 lat temu, kiedy dostęp do ekranów nie był aż tak powszechny, ani aż tak stymulujący jak jest obecnie, a jednak wynik okazał się jednoznaczny. Związane jest to z naszymi płatami czołowymi, które kształtują się jeszcze w trakcie dzieciństwa i  odpowiadają m.in. za naszą zdolność do samokontroli. Idąc dalej wiążę się to także z  brakiem umiejętności koncentrowania się na treściach, które w mniejszym stopniu angażują nasze zmysły.
• Agresja i lęki – ekrany stymulują układy zmysłów wzroku i słuchu, ale również wywołują emocje, za które odpowiada specjalna struktura w mózgu zwana ciałem migdałowatym. Ze względu na niedojrzałość układu nerwowego dzieci i młodzież nie zawsze są w stanie opanować silne emocje, których doświadczają podczas korzystania z urządzeń ekranowych. Dziecko może reagować agresją i lękiem na niemożność skorzystania z  urządzenia lub próbę odebrania urządzenia przez rodziców lub opiekunów.
• Trudności w relacjach społecznych – aby system kompetencji społecznych mógł prawidłowo się wykształcić, dziecko potrzebuje dobrych relacji z rówieśnikami, rodzicami i bliskimi osobami. Potrzebuje realnego ich doświadczenia. Żadne urządzenie nie jest w  stanie zastąpić tych kontaktów. Dzieci, które spędzają większość czasu przed ekranem, mogą mieć różne braki w zakresie kompetencji społecznych ( w tym komunikacyjnych), a  przez to doświadczać różnych trudności w kontaktach z rówieśnikami.
• Przyzwyczajenie do wysokiej stymulacji – mózg (każdego z nas) przyzwyczaja się do atrakcyjnych, silnych bodźców. Uczy się, że może się angażować w bardzo szybką aktywność, bo ona poprawia nastrój. Z tego wynikają późniejsze trudności z  angażowaniem się we wszystko, co wymaga oczekiwania na nagrodę, włożenia pracy w  coś, aby uzyskać oczekiwany efekt – a to wymaga czasu. Wszystkie inne zajęcia poza korzystaniem z urządzenia ekranowego mogą się wydawać dziecku nudne i nie sprawiać mu satysfakcji.
• Rozregulowanie układu nagrody w mózgu – urządzenia ekranowe dostarczają silnej stymulacji, a korzystanie z nich często wiąże się z odczuwaniem przyjemności. Młode osoby, które zbyt często mają z nimi kontakt, przyzwyczajają się do tego stanu. Określone aktywności stają się dla nich ważną potrzebą regulującą nastrój oraz zbyt często stymulują układ nagrody w mózgu.

Podsumowując, dzieci potrzebują umiaru w korzystaniu z urządzeń ekranowych, a ich nadmiar im szkodzi. To co dobre jest dla nastolatka, nie będzie dobre dla dziecka 3-letniego. Wszelkie zasady ekranowe powinny być zatem dostosowane do wieku osoby, która z nich korzysta. Badania wykazują, że urządzenia ekranowe udostępniamy coraz młodszym dzieciom. Ponad 40% rocznych i  dwuletnich dzieci korzysta z tabletów lub smartfonów, a  niemal co trzecie dziecko w tym wieku używa urządzeń mobilnych codziennie lub prawie codziennie. Aż 75% sześciolatków sprawnie posługuje się nowymi technologiami, podczas gdy tylko 9% umie dobrze zasznurować buty. Szczególnie w czasie pandemii, kiedy wiele aktywności przenosi się do internetu, warto dbać o zdrową równowagę w używaniu technologii.

Bibliografia:
Kardaras N. (2018). Dzieci Ekranu, jak uzależnienie od ekranu przejmuje kontrolę nad naszymi dziećmi – i jak wyrwać je z transu. Warszawa: Wydawnictwo CeDeWu.
Anders Hansen, (2020). Wyloguj swój mózg. Jak zadbać o swój mózg w dobie nowych technologii. Wydawnictwo: Znak.
Edward L. Swing, Douglas A. Gentile, Craing A. Anderson, and David A. Walsh, „Television and Video Game Exposure and the Development of Attention Problems”, Pediatric, publikacja online 5 lipca, 2010.
Alicja Brenk-Krakowska, Monika Jankowska, „Wpływ urządzeń elektronicznych na widzenie u  dzieci – możliwe dolegliwości i ich potencjalne przyczyny”, Optyka, publikacja 2017 (Tom 4), s.36-42.
https://www.domowezasadyekranowe.fdds.pl/ ... 

 

Miejska Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Krośnie w ramach terapii prowadzi różnego rodzaju treningi słuchowe pomagając dzieciom pokonać trudności z koncentracją, pamięcią słuchową, opanowaniem nauki czytania i pisania, czy przy centralnych zaburzeniach przetwarzania słuchowego. Jednym z urządzeń wykorzystywanych w terapii są słuchawki Forbrain.

Jesteśmy otoczeni przez dźwięk. Może on przybierać różne formy. Dociera do nas przez powietrze poprzez kanał słuchowy ucha, ale także przez kości czaszki. Na przykład dźwięk naszego własnego głosu jest głównie przenoszony przez kości. Kiedy mówimy coś zasłaniając jednocześnie swoje uszy, słyszymy siebie znacznie lepiej, ponieważ w ten sposób eliminujemy otaczające nas dźwięki, które zakłócają brzmienie naszego głosu. Układ słuchowy funkcjonuje bowiem jak rodzaj lejka, który przechwytuje wibracje z powietrza i kości, i przekształca je w impuls elektryczny. Ten następnie przekazywany jest do mózgu. Mózg z kolei identyfikuje głos spośród innych dźwięków, rozbija mowę rozpoznając początki wyrazów, spółgłoski i samogłoski. Analizuje znaczenie słów, a w końcu umożliwia nam wyartykułowanie odpowiedzi. Zjawisko to nazywany pętlą audiowokalną. Jednak wiele czynników, takich jak stres, zmęczenie nadmierne emocje może spowodować przerwanie tej pętli i utrudnić nam uważne słuchanie.

Forbrain umożliwia trening mózgu i lepszą koncentrację. Działa jak trening słuchowo-głosowy. To słuchawki z przewodnictwem kostnym wyposażone w mikrofon z dynamicznym filtrem. Umożliwiają one pracę z własnym głosem i ćwiczenia mózgu tak, aby koncentrował się na najistotniejszych dźwiękach. Pozwala to w znaczny sposób zwiększyć zakres naszej uwagi, poprawić koncentrację, pamięć, dykcję oraz wymowę. Ułatwia zarówno odbiór przekazywanych nam wiadomości jak i poprawia krótkotrwałą pamięć, niezbędną do nauki. Odgrywa to bardzo ważną rolę w umiejętności poprawnego czytania i pisania jaki i podczas prowadzenia konwersacji. ... 

Wymiana emocjonalna – empatia – to najszybsza i najskuteczniejsza forma komunikacji. Zdolność do empatii może przynieść wiele korzyści. Osoby z rozwiniętymi umiejętnościami empatycznymi są mniej agresywne i bardziej lubiane, łatwiej angażują się w sprawy potrzebujących i nawiązują kontakty z innymi. Dana jest nam zdolność do odczuwania i przeżywania emocji. Różnorodność sposobów wyrażania emocji i zdolność ich odczytywania jest wynikiem naszych osobistych doświadczeń i uwarunkowań kulturowych. Empatia to nie tylko zdolność do rozpoznawania emocji innych ludzi i współodczuwania z nimi. Równie ważna jest umiejętność trafnego interpretowania sytuacji i zachowania z punktu widzenia innej osoby. Dla rodziców najważniejszy jest fakt, że zdolność tę można rozwijać i pielęgnować i w tym właśnie możemy pomóc naszym dzieciom. Dzieciństwo jest szczególnym okresem uczenia się empatii. Rozwijając empatię korzystamy z wiedzy i doświadczeń danych nam przez najbliższe otoczenie. Im bogatsze są nasze doświadczenia, tym większe szanse na rozwój zdolności empatycznych. Fundamentem dla rozwijania zdolności empatycznych u dzieci jest okazywanie im empatii. Okażmy zainteresowanie smutkiem dziecka, radujmy się z nim gdy odniosło sukces, doceńmy osiągnięcia, z których one same mogą być dumne. Zdając sobie sprawę z możliwości oddziaływania emocjonalnego powinniśmy jako rodzice tak kierować swoim zachowaniem, by udzielać naszym dzieciom jak najlepszych lekcji kompetencji emocjonalnych. Nasza postawa emocjonalna udziela się dzieciom i nadaje naturalny rys ich charakterowi.

Dzieci zdobywają umiejętności społeczne w wyniku interakcji społecznych. Rola dorosłych sprowadza się do odpowiedniego przygotowania dzieci i umożliwienia im wzajemnych kontaktów. Dzieci posługując się metodą prób i błędów wybierają najbardziej skuteczne techniki, które wykorzystują w dalszych relacjach. Jednak, aby powstał ich repertuar dziecko musi je wcześniej poznać. A uczy się poprzez obserwację i naśladowanie głównie rodziców. Bardzo ważną cechą z punku widzenia umiejętności społecznych jest poczucie humoru. To umiejętność żartowania z własnych słabości i niepowodzeń, a nie wyśmiewanie innych. Należy jasno określić granice akceptowanego dowcipu wyznaczone przez szacunek i tolerancję dla innych ludzi. Śmiech uaktywnia różne sfery funkcjonowania człowieka. Ułatwia radzenie sobie z naszymi problemami, słabościami, lękami. Sprawdza się przy rozwiązywaniu konfliktów i napięć, a także odprężą i relaksuje. Sprawia, iż jesteśmy przyjaźniej nastawieni do innych. Dzieci z poczuciem humoru są zwykle cenione towarzysko. Chwile radości pozwalają spojrzeć na problemy z innej strony, dają szansę na znalezienie pozytywnych aspektów przykrych zdarzeniach. Pierwsza naturalna relacja społeczna to układ rodzice – dzieci, stanowi ona wzór przyszłych kontaktów społecznych. Dziecko, które nie spotyka się z empatią w domu, nie potrafi jej okazać. Traktuje innych tak jak samo było, czy jest traktowane.

 ... 

Gry komputerowe z jednej strony wpływają pozytywnie na rozwój dziecka, wspomagają koordynację, pomagają pozbyć się nadmiaru emocji i stymulują rozwój umysłowy. Z drugiej strony mogą prowadzić do rozwoju agresji i uzależnienia od komputera.

Analiza zawartości gier komputerowych doprowadza do stwierdzenia, że są to wirtualne repliki klasycznych gier, które zawsze stanowiły dziecięcą rozrywkę: rywalizacja, przygoda, sport, naśladowanie zachowań dorosłych. Czy gry są niewychowawcze ? Czy może potrafią rozwinąć u dzieci różne zdolności? Obie te opinie są słuszne. Ważne jest aby rodzić był obecny
i kontrolował, czym zajmuje się dziecko. Warto wiedzieć że gry komputerowe są dla dziecka często pierwszym kontaktem ze światem komputerów. Odpowiednio dobrane mogą być dobrym i przydatnym narzędziem służącym rozwojowi i aktywizującym je poznawczo.

Badania które zostały przeprowadzone pozwalają stwierdzić że: gry pobudzają procesy umysłowe dziecka korzystnie wpływają na intuicję i myślenie hipotetyczne, wspomagają koordynację wzrokowo- ruchową, są użytecznym narzędziem nauki, uwalniają od nadmiaru emocji i oferują natychmiastową nagrodę. Gry komputerowe stymulują rozwój umysłowy dziecka i  powodują, że wzrasta tzw. aktywność poznawcza, która jest istotnym czynnikiem warunkującym powodzenie w nauce. Granie wspomaga koordynację wzrokowo – ruchową. Grając w grę, dziecko pobudza wszystkie swoje zmysły i uczy się je koordynować. Oprócz wrażeń wzrokowych, dziecko doświadcza także wrażeń dotykowych – musi skoordynować ruchy ręki z tym co dzieje się na ekranie.

 

Gry komputerowe a nauka.

 

Gry mogą być praktycznym narzędziem nauki z uwagi na to, że w stosunku do innych metod nauczania, opierają się na strukturze narracyjnej, łatwiejszej do zapamiętania niż sucha informacja z podręcznika szkolnego. Gry oferują natychmiastową nagrodę, wystawiają ocenę naszych możliwości i umiejętności, a jest to narzędzie o dużym znaczeniu w procesie nabywania wiedzy. Dziecko otrzymuje natychmiastowy pozytywny rezultat.

 

Przemoc w grach komputerowych.

 

Oprócz przedstawionych powyżej korzyści płynących z gier komputerowych, występuje też ryzyko i zagrożenia. Zabawa grami lub inne formy kontaktu z treściami zawierającymi elementy agresji prowadzą do wystąpienia zachowań  agresywnych – dzieci naśladują to, co widzą na ekranie. Badania potwierdzają że dzieci rzeczywiście stają się bardziej agresywne po kontakcie z grą. Istnieje znaczący związek pomiędzy grami komputerowymi epatującymi przemocą a agresywnym zachowaniem dzieci. W grach komputerowych opartych na przemocy agresja jest często celem głównym: zniszczyć przeciwników, oznacza zwyciężyć i osiągnąć dzięki temu korzyści. W realnym życiu zabójstwo jest przestępstwem ciężkim., w przypadku gier takie zachowanie jest nagradzane bardziej niż jakiekolwiek inne. Wskutek tego zmniejsza się  empatia w kontaktach z innymi ludźmi, a pojawia się ryzyko że gracz stanie się człowiekiem gwałtownym i agresywnym.

Opracował: Sławomir Pietraszewski

                                                               Na podstawie książki ,,Dziecko w sieci”
autor Bartosz Danowski, Alicja Krupińska

 

 

  ... 

Z punktu widzenia polskiej audiologii brak jest jednoznacznych definicji centralnych zaburzeń słuchu. Tomasz Zalewski określa je jako trudności w rozumieniu przekazu akustycznego przy prawidłowym jego odbiorze w strukturach słyszenia obwodowych. Potocznie mówiąc – dziecko słyszy, ale nie słucha; nie jest w stanie w pełni wykorzystać swojego potencjału wynikającego z dobrze funkcjonującego narządu słuchu. Objawy te można ogólnie definiować jako „trudności w rozumieniu przekazu akustycznego przy prawidłowym jego odbiorze w obwodowych strukturach słyszenia” (Zaleski, 1993).

Zespół ekspertów działających w ramach Amerykańskiego towarzystwa Mowy, języka
i Słuchu (ASHA) zdefiniował ośrodkowe zaburzenia przetwarzania słuchowego (CAPD) jako zauważalne zaburzenie w jednej lub więcej grupach mechanizmów i procesów związanych
z różnorodnymi zachowaniami słuchowymi takimi jak:

1. Lokalizacja i lateralizacja dźwięku, ... 

Emocje towarzyszą nam na co dzień. Mogą to być emocje, które odbieramy jako pozytywne, takie jak radość, zadowolenie, szczęście oraz negatywne takie jak złość, strach, wściekłość. Natura emocji pozwala na odpowiednie przystosowanie się jednostki do zmieniającego się środowiska. Będziemy więc dążyć ku sytuacjom wywołującym pozytywne emocje i unikać bodźców, czy sytuacji związanych z negatywnymi emocjami. Wszystkie emocje pełnią ważną rolę przystosowawczą, jest jednak pewna ich grupa, która zakłóca, dezintegruje nasze zachowanie. Jedną z takich emocji jest złość, która stanowi zazwyczaj reakcję na rzeczywistą lub subiektywnie odczuwaną niesprawiedliwość. Dzieciństwo to czas, kiedy subiektywnie często odczuwa się, że dorośli, opiekunowie, inne dzieci są wobec nas niesprawiedliwi, bo np. nie spełniają dziecięcych zachcianek, zabraniają czegoś, dyscyplinują itp.

Zapalnikami wywołującymi złość mogą być różne sytuacje. Tak zwane „złe emocje” często wywołują agresywne zachowania. Duży wpływ na nasze zachowanie ma przede wszystkim dom rodzinny, szkoła oraz media. Emocje (złość) mogą kierować naszym zachowaniem, spowodować, że zrobimy coś, zanim w ogóle to przemyślimy. Takie reakcje narażają nas na przykre konsekwencje. Badania wykazały, że agresja jest zachowaniem wyuczonym przez obserwację, naśladowanie, bezpośrednie doświadczenie i powtarzanie. Inaczej się zachowujemy, gdy mamy pozytywne doświadczenia. Towarzyszą nam wówczas pozytywne emocje. Negatywne emocje wpływają częściej na nasze zachowanie, wtedy gdy doświadczamy sytuacji o charakterze agresywnym.

Sposobem na agresję jest nauczenie innych zachowań, które są akceptowane społecznie. Gdy zaczniemy kontrolować swoje emocje unikniemy wielu przykrych doświadczeń. Dzięki temu nasze relacje z innymi będą pozytywne. Jednym ze sposobów radzenia sobie ze złością jest trening kontroli złości.
Trening Zastępowania Agresji składa się z trzech komponentów: ... 

JA BEZ MISIA SIĘ NIE RUSZAM

UKOCHANA MASKOTKA UŁATWIA DOJRZEWANIE EMOCJONALNE DZIECKA

POMAGA W ROZWOJU ... 

Uczenie się, praca są jednymi z głównych aktywności, którym poświęcamy dużą część naszego życia. Nie zawsze oddajemy się im z ochotą i zapałem, często są dla nas po prostu obowiązkiem, a niekiedy nawet ,,zmorą’’. Ze świecą szukać ucznia, który z jednakową chęcią i pasją traktuje wszystkie szkolne przedmioty, zawsze ma czas i energię żeby pogłębiać swoją wiedzę, pilnie dotrzymuje wymaganych terminów i zobowiązań. Pewnie są wśród Was i tacy zbliżający się do ideału, ale to zdecydowana mniejszość populacji. Prawdę mówiąc, mnie samej do tego ideału też jest daleko…

 

 

Pomyślałam sobie, że w obecnej sytuacji, która wywołała konieczność pozostawania w domu i kontynuowania edukacji w zdalnym systemie, niektórym z Was będzie jeszcze trudniej zabrać się do nauki. Nie dość, że wokół groza pandemii, lęk o bezpieczeństwo swoje i bliskich, niepewność związana z zaliczeniami, egzaminami, maturą- to jeszcze przymusowe zamknięcie, często na niezbyt dużej przestrzeni mieszkania, w otoczeniu domowników, z których każdy ma inne nawyki i potrzeby. Doprawdy, niewiele potrzeba, żeby stracić cierpliwość i chęć do czegokolwiek, a co dopiero uczyć się systematycznie.

 

 

Postanowiłam poszukać dla Was (a przy okazji dla siebie)  praktycznych wskazówek ułatwiających wzbudzenie samodyscypliny i motywacji wewnętrznej. Myślę, że mogą być one pomocne nie tylko w okresie domowej nauki, ale i później kiedy wrócicie do szkoły. ...