Presja towarzysząca wykonywaniu obowiązków służbowych sprawia, że pracownicy oświaty są jedną z profesji najbardziej podatnych na wypalenie zawodowe. Wypalenie zawodowe to odpowiedź ze strony organizmu na długotrwały, chroniczny stres emocjonalny związany z pracą zawodową. Może być ono reakcją na długotrwałe przeciążenie obowiązkami, zbyt odpowiedzialnymi zadaniami, lub wyczerpującą pracą. Występuje, gdy praca przestaje dawać satysfakcję, pracownik przestaje się rozwijać zawodowo, czuje się przepracowany i niezadowolony z wykonywanego zajęcia, które niegdyś sprawiało mu przyjemność.
Choć według obecnej wiedzy na wypalenie zawodowe narażeni są przedstawiciele wszystkich zawodów, najczęściej dotyka ono zawodów społecznych, a więc związanych z kontaktem z ludżmi. Dlatego jedną z najbardziej narażonych na nie grup zawodowych są pracownicy oświaty. Praca pedagoga, specjalisty, to nie tylko prowadzenie zajęć dydaktycznych i przekazywanie wiedzy. To także przygotowanie merytoryczne, sprawdzanie prac uczniów, stały kontakt z rodzicami podopiecznych. Pedagog podlega też ciągłej kontroli i ocenie zarówno ze strony dyrekcji placówki, innych pedagogów, jak i uczniów i ich rodziców. Z zawodem tym związana jest duża presja, prowadząca do chronicznego stresu, który z kolei może się przyczynić do wypalenia zawodowego. Bardziej podatne na wypalenie są osoby nadwrażliwe, o niskim poczuciu własnej wartości które nie wierzą w swoje możliwości oraz unikają trudnych sytuacji. Wypalenie pojawia się też częściej u osób, które rozpoczynały pracę z dużymi oczekiwaniami, silną motywacją, przekonanych, że wykonywany przez nie zawód będzie miał duże znaczenie. Życie jednak zweryfikowało w ich ocenie te oczekiwania.
Objawów wypalenia jest wiele i u każdego mogą się one manifestować w inny sposób. Na początku są to przeważnie: zmęczenie, migrenowe bóle głowy, kłopoty ze snem, problemy gastryczne, spadek odporności, co z kolei objawia się częstymi zachorowaniami. Na kolejnym etapie zanika optymizm, objawia się niechęć do pracy, niezdolność do koncentracji, brak zadowolenia z siebie, złość, brak odwagi oraz obojętność. Przekłada się to na życie rodzinne. Osoba staje się drażliwa, poirytowna, szybko traci cierpliwość do osób bliskich. W zaawansowany stadium wypalenie zawodowe wywołuje objawy psychiczne i fizyczne jak: wrzody żołądka, nadciśnienie, napady lęku, poczucie wyobcowania i samotności. W początkowej fazie wypalenie można zwalczyć samodzielnie wybierając się na urlop, wypoczynek . Krańcowe, prowadzące w niektórych przypadkach do poważnej depresji, może pociągać za sobą nawet konieczność zmiany pracy. Dlatego nie wolno lekceważyć pierwszych objawów wypalenia zawodowego. Należy pamiętać, że praca musi sprawiać satysfakcję. Nie tylko dlatego, że spędzamy w niej dużą część swojego życia, ale także dlatego, że w pracy wykonywanej z radością, zgodnej z zainteresowaniami i oczekiwaniami, nie ma miejsca na wypalenie zawodowe.
Sławomir Pietraszewski.
Żródło : Internet.