W Internetowe ankiecie przeprowadzonej w październiku i listopadzie 2023 wśród uczniów klas 7 i 8 szkół podstawowych oraz 1 i 2 klas szkół średnich wzięło udział 1481 uczniów i uczennic. Wiek badanych osób na ogół mieścił się w przedziale między 12 a 17 lat. Wśród badanej grupy nieco więcej znalazło się kobiet, niż mężczyzn. Wśród uczniów, którzy wypełnili ankietę najwięcej znalazło się uczniów uczęszczających do Liceum Ogólnokształcącego (38,3%) oraz Technikum (36,3%). Uczniowie Szkół Podstawowych stanowili 18,8% badanej grupy, a pozostałą część uczniowie Szkół Branżowych.

Uczniowie zapytani o swoje samopoczucie na ogół czują się dobrze, ale 14,8% uczniów deklaruje złe samopoczucie. Dla prawie wszystkich zapytanych uczniów chodzenie do szkoły wywołuje stres. Najczęściej jego przyczyną jest konieczność prezentowania swojej wiedzy i umiejętności, szczególnie w formie wypowiedzi ustnej na forum klasy. Uczniowie obawiają się tego, że sobie nie poradzą oraz nastawienia nauczycieli.

Uczniowie chcieliby na godzinach wychowawczych poruszać tematy związane z radzeniem sobie ze stresem, depresją czy przemocą i agresją oraz związane z integracją zespołu klasowego, a także zdrowiem i kondycją fizyczną. Uczniowie krośnieńskich szkół na ogół są zadowoleni z relacji z rówieśnikami, lubią szkołę do której chodzą, choć nie zawsze uważają, że ich klasa jest zgrana. Kontaktują się ze sobą w sposób bezpośredni lub za pomocą portali społecznościowych lub SMS-ów. Dla większości uczniów ważne jest, aby posiadać bliskich przyjaciół i szczęśliwą rodzinę. Chcą mieć w przyszłości dobrą pracę i dużo wolnego czasu. Ważne jest dla nich także rozwijanie własnych zainteresowań, doskonalenie siebie i spełnianie marzeń oraz korzystanie z życia. ... 

              Przywiązanie jest konstruktem psychologicznym obrazującym emocjonalne zależności istotnie oddziałujące na myślenie oraz zachowanie jednostek w relacjach interpersonalnych. Tworzy się ono już na etapie dzieciństwa, kiedy dziecko nawiązuje więź z rodzicem lub opiekunem. Wyróżnione style przywiązania obrazują jakość wczesnodziecięcej relacji dziecka z obiektem. Różne zachowania rodziców mogą powodować problemy z rozwojem emocjonalnym dziecka. W dużej mierze determinuje to sposób budowania bliskich więzi w przyszłości. Dorastający ludzie, wykorzystując swoje doświadczenia zdobyte poprzez interakcję z ważnymi jednostkami, kształtują własne wizerunki oraz innych.

         Badacze zainteresowali się tym terminem dzięki analizom Bowlby’ego, który jako pierwszy sformułował teorię przywiązania. Została ona rozszerzana oraz rozwijana wraz z upływem czasu. Mary Ainsworth pogłębiła badania Bowlby’ego, opisując trzy style przywiązania. Teoria Bowlby’ego ma swoje korzenie w badaniach klinicznych. Badacz chciał wyjaśnić powstawanie zaburzeń emocjonalnych u dzieci odseparowanych od matek np. w wyniku śmierci czy umieszczenia w domu dziecka. Mianem stylu przywiązania określa się względnie stały wzorzec odczuwania zaufania oraz bezpieczeństwa względem drugiej osoby w relacjach międzyludzkich. Determinuje on zachowania jednostki w sytuacjach związanych z kontaktami interpersonalnymi oraz specyfikę relacji tworzonych na przestrzeni całego życia. Styl przywiązania odnosi się również do oczekiwań człowieka dotyczących jego Ja oraz bliskich interakcji społecznych.

         Pierwszą badaczką, opisującą konkretne style więzi, była Mary Ainsworth. Okazało się, że przywiązanie kształtuje się już od najmłodszych lat dziecięcych. Konsolidacja przywiązania następuje około pierwszego roku życia i trwa do zakończenia 3 roku życia. W tym czasie powstają pierwsze reprezentacje umysłowe dziecka dotyczące relacji z opiekunem, a także własnych doświadczeń związanych z nią. W taki sposób tworzy się samoświadomość i samoregulacja. Samopoczucie i stan emocjonalny dziecka głównie jest zależny od figury matczynej, a dokładniej sposobu spełniania każdej potrzeby dziecka. Konsekwentność w metodach wychowawczych, okazywanie bezgranicznej miłości oraz zaangażowania skutkuje ukształtowaniem bezpiecznej więzi przywiązaniowej. Ainsworth wyróżniła trzy style przywiązania: bezpieczny, lękowo-ambiwalentny oraz lękowo-unikowy. W 1990 roku, Main oraz Solomon uzupełniły klasyfikację o styl zdezorganizowany. ... 

Wiele współczesnych koncepcji dotyczących rozwoju zawodowego wskazuje, że istotną rolę w tym procesie pełni rodzina – rodzice, dziadkowie oraz starsze rodzeństwo. Potwierdzają to również badania, z których wynika, że największy wpływ na decyzje edukacyjno-zawodowe podejmowane przez dzieci mają rodzice. Rodzice towarzyszą swojemu dziecku od urodzenia. Rodzice to najważniejsze osoby w życiu młodego człowieka, które jako pierwsze wpływają na kształtowanie przyszłej ścieżki edukacyjnej i zawodowej. Każdy, a w szczególności dziecko na progu podejmowania decyzji edukacyjno- zawodowej, kiedy ma problem, szuka rozwiązania i wsparcia w najbliższym otoczeniu, w rodzicach. Osobisty stosunek rodziców do dziecka, oparty na znajomości dziecka i jego indywidualnych potrzeb oraz możliwości czyni z rodzica mentora i partnera dysponującego cenną wiedzą i doświadczeniem życiowym, potrzebnymi w procesie planowania i podejmowania decyzji edukacyjnych. Rodzice jako doradcy mogą przyjmować trzy postawy: liberalną, dyrektywną i partnerską. Najbardziej pożądaną dla dziecka przy planowaniu kariery zawodowej jest postawa partnerska, w której rodzic towarzyszy swojemu dziecku w podejmowaniu decyzji, ale nie narzuca swojego zdania. Zarówno postawa liberalna, która daje swobodę dziecku przy podejmowaniu decyzji, jak i dyrektywna, polegająca na narzucaniu woli rodzica, nie są odpowiednie. Rodzic partner pomaga w zgromadzeniu istotnych informacji dotyczących rynku pracy, zawodów, w tym zawodów deficytowych i nadwyżkowych, szkół, a przede wszystkim pomaga dziecku poznać siebie i urealnić jego samoocenę.

Rodzicu – warto być doradcą swojego dziecka w sprawach związanych z wyborem szkoły i zawodu, ponieważ:

• dobrze znasz swoje dziecko,
• możesz motywować je do szukania odpowiedzi na pytanie: „Co chcę robić w życiu?”,
• stanowisz dla dziecka najważniejszy punkt odniesienia w rozumieniu świata, także tego związanego z pracą zawodową, czy uczeniem się,
• przekazujesz informacje o zawodach, szkołach, pracy zawodowej; często jesteś pierwszym źródłem informacji, któremu Twoja córka lub syn z zaufaniem przyklejają etykietę „wiarygodne”,
• dzielisz się z dzieckiem swoją wiedzą i własnymi doświadczeniami zawodowymi.

Potrzeba zatem odpowiedzieć sobie na pytanie: Jak dobrze znasz swoje dziecko? ...