Coraz częściej na terapię zgłaszają się rodzice z dziećmi z tzw. wybiórczością pokarmową. Wiąże się to z niechęcią do próbowania i spożywania nowych potraw oraz wyróżnia się silną preferencją określonych wybranych produktów spożywczych. Rodzice tych dzieci często już od okresu niemowlęcego mają kłopoty z wprowadzaniem do diety malucha nowych pokarmów, dzieci krztuszą się podczas jedzenia, plują, zamykają buzię, czasami aktywizuje się również odruch wymiotny przy podawaniu jedzenia o nieco grudkowatej konsystencji. Skutkiem tego wydłuża się do maksimum okres karmienia papkami lub butelką. Z biegiem czasu sytuacja nie poprawia się, a czynność karmienia staje się traumatyczna dla dziecka i rodziców. Uboga dieta dziecka powoduje coraz to większe zmartwienie i poczucie winy rodziców „Co takiego robimy źle?”. Nie można oczekiwać bez końca na odmianę, bo może się okazać, że Wasze dziecko będzie eliminować z diety kolejne produkty spożywcze, a zmiany nie będzie. Co więcej brak treningu gryzienia i żucia może negatywnie wpłynąć na prawidłowy rozwój mowy oraz np. rozwój żuchwy dziecka.
Podsumowując, jeśli jesteście rodzicem dziecka, które nie je lub niechętnie spożywa pokarmy o określonej konsystencji, fakturze, smaku lub zapachu czym prędzej skonsultujcie się z logopedą lub terapeutą integracji sensorycznej. Podjęcie szybkiej interwencji może ograniczyć negatywne skutki do minimum.
Przykładowy trening :
Harmonogram dnia – tworzyć wspólnie z dzieckiem, zaplanować czas i miejsce na posiłek.
Początkowo terapia w przypadku zaburzeń regulacji procesów sensorycznych układu dotykowego strefy oralnej polega na ograniczeniu ilości rodzajów potraw na talerzu oraz podawanie posiłków niezbyt gorących.
Zaleca się podawanie przed posiłkiem dziecku do ssania pokruszonych kostek lodu wraz z dodatkowym przeprowadzeniem zabaw oddechowych typu: dmuchanie baniek mydlanych, gwizdanie.
I ETAP
polega na lekkim oklepywaniu, opukiwaniu oraz obszczypywaniu podbródka, brody, policzków i warg przy użyciu łyżeczki oraz opuszków palców. Kolejno zaleca się obrysowywanie warg palcem, następnie pędzelkiem, a w końcu szczoteczką.
Następnie rodzice dziecka wykonują biernie silne i szybkie rozciąganie warg na przemian z cmokaniem; kolejno wykonują przesadne oraz wyraziste wymawianie samogłosek „u” i „o”.
II ETAP ten etap może trwać od 1 – 2 mcy
pocieranie języka o zęby oraz przyciskanie języka przez zwarte zęby przy czynnym udziale dziecka. Następnie rodzice dziecka wykonują uciski palcami stawów skroniowo- żuchwowych jednocześnie po obu stronach. Jednym z ostatnich etapów treningu, który stosuje się jest naciskanie palcem wskazującym na czubek języka, przy stopniowym punktowym przesuwaniu palca w kierunku nasady języka. Ostatecznym etapem jest masowanie warg i języka szczoteczką elektryczną do mycia zębów (początkowo poprzez materiał; później bezpośrednio).
W trakcie trwania treningu zaleca się rodzicom dziecka podawanie suszonych owoców, piciu przez rurkę rzadkiego kisielu lub musu z rozgotowanych jabłek. Następnie rozpoczyna się wprowadzanie smaków początkowo od słonego poprzez słodki do kwaśnego i gorzkiego.
Jeżeli u dziecka rozpoznaje się również całościowe zaburzenia modulacji procesów sensorycznych układu dotykowego to wówczas wspólnie z treningiem odwrażliwienia sfery oralnej stosuje się również szereg globalnych stymulacji dotykowych oddziaływujących na całe ciało dziecka.
- Początkowo wykonuje się dociski proprioceptywne głowy, obręczy barkowej, przedramion dłoni oraz kończyn dolnych.
- Kolejno dotyka się dziecko materiałami o różnej fakturze, gdzie na początku dziecko wybiera rodzaj struktury materiału.
- Następnie zaleca się rodzicom dziecka wykonywanie stymulacji termicznej, gdzie podaje się na przemian ciepłe i zimne okłady butelek wypełnionych ciepłą i zimną wodą.
- Szukanie przez dziecko ukrytych, drobnych przedmiotów w pojemnikach wypełnionych różnymi masami, tj. ryż, fasola, makaron, pianka do golenia, piasek kinetyczny.
Dodatkowo zaleca się rodzicom dziecka by wybierali materiały ubraniowe akceptowane przez dziecko. Kolejno przeprowadza się szczegółowy instruktaż wykonania diety sensorycznej w warunkach domowych, tj. zastosowanie głębokiego masażu uciskowego wraz z kompresją stawową. Podczas mycia ciała zaleca się wycieranie dziecka z zastosowaniem zdecydowanego nacisku. Podczas mycia głowy, obcinania paznokci ważne jest wcześniejsze wykonywanie mocnych ucisków na poddaną zabiegom higienicznym strefę ciała.
Bibliografia:
- Ayres, 2015, Dziecko a integracja sensoryczna, Gdańsk, HARMONIA UNIVERSALIS
Opracowała Barbara Błażejowska