Kończąc gimnazjum młoda osoba staje przed wyborem kolejnej szkoły. Być może jest to jej pierwsza samodzielna i trudna decyzja, jaką musi podjąć. Na tym etapie należy się zastanowić, czy chcemy już zdobyć konkretny zawód, czy jednak wybierzemy naukę ogólną, a decyzję podejmiemy po maturze, wybierając kierunek studiów. Możliwe drogi, przed którymi staje gimnazjalista to:
Liceum ogólnokształcące – czyli szkoła dająca wiedzę ogólną z naciskiem na wybrane wcześniej przedmioty, przypisane jako rozszerzone do danej klasy. Ogólniak przygotowuje uczniów do dalszej edukacji w szkołach wyższych i takie jest jego zadanie. Liceum trwa 3 lata. Pamiętać należy, że nie daje ono absolwentom konkretnego zawodu.
Technikum – w odróżnieniu od liceum trwa 4 lata, jednak tak samo daje możliwość przystąpienia do matury i kontynuowania nauki w szkole wyższej. Kończąc technikum i zdając egzaminy zawodowe, masz już pewny zawód w ręku.
Szkoła branżowa I stopnia – w zależności od kierunku trwa 2 lub 3 lata. Wybór kierunku powinien być zgodny z naszymi faktycznymi zainteresowaniami. Kończąc tę szkołę i zdając egzaminy potwierdzające kwalifikacje w danym zawodzie, uzyskujesz dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe.
KROK 1
Najważniejszym pytaniem jakie powinieneś sobie postawić, zanim dokonasz wyboru, to kim
Chciałbyś być w życiu i czym chciałbyś się zajmować?
Należy wziąć tu pod uwagę wszystkie swoje zainteresowania, umiejętności oraz cechy charakteru, temperament, system wartości, stan zdrowia.
Ważne przede wszystkim powinno być realne spojrzenie na własną osobę. A więc nie to, co mi się wydaje, ale to, jak jest rzeczywiście.
A. ZAINTERESOWANIA
Zainteresowania są siłą napędową, która pobudza nas do działania. Ważne jest by umieć rozróżnić trwałe zainteresowania od tych przelotnych, chwilowego zaciekawienia czymś. Najsilniejsze i trwałe zainteresowania należy traktować jako drogowskaz przy wyborze kierunku kształcenia i zawodu.
Co świadczy o zainteresowaniach?
- sposób spędzania wolnego czasu,
- preferowane przedmioty szkolne,
- uczestnictwo w kółkach przedmiotowych, zajęciach pozalekcyjnych/pozaszkolnych,
- tematyka czytanych książek, czasopism, oglądanych filmów.
B. UZDOLNIENIA, UMIEJĘTNOŚCI, ZDOLNOŚCI
Zdolności to inaczej predyspozycja do łatwego opanowywania pewnych umiejętności, zdobywania wiedzy, uczenie się; do wykonywania lepiej od innych pewnych czynności bądź działań. Zdolność oznacza w szczególności umiejętność uczenia się i nabywania określonych sprawności.
C. TEMPERAMENT
Temperament to charakterystyczna dla danej osoby i uwarunkowana biologicznie siła oraz szybkość reagowania. Chodzi tu głównie o reagowanie emocjonalne, z którym związana jest ogólna ruchliwość człowieka. Jednak temperament przejawia się nie tylko w emocjach, lecz też w innych procesach psychicznych, np. spostrzeganiu, myśleniu. Temperament jest wrodzony i w bardzo niewielkim stopniu ulega zmianom w wyniku oddziaływania czynników zewnętrznych. Zastanawiając się nad swoją przyszłością zawodową powinny nas interesować parametry poszczególnych składowych temperamentu, tj.: siła procesu pobudzania i hamowania, równowaga procesów nerwowych oraz ruchliwość tych procesów.
D. CECHY CHARAKTERU
Charakter przejawia się w naszym postępowaniu, zachowaniu względem innych osób, stosunkiem do wykonywanych zadań, pracy. Jest to cały wachlarz cech, które posiadamy
w mniejszym, bądź większym stopniu, np.: prawdomówność, odpowiedzialność, pracowitość, ambicja, itp., czy też cechy negatywne, taki jak np.: złośliwość, lenistwo, niezdyscyplinowanie.
E. SYSTEM WARTOŚCI
Wartości (coś ważnego, mającego dla danej osoby duże znaczenie) są źródłem wyznaczanych priorytetów, standardów funkcjonowania w świecie. Wartości nie występują pojedynczo, lecz tworzą u danego człowieka układy, zwane systemem wartości. System ten jest zbudowany hierarchicznie, a więc jedne wartości są ważniejsze od innych, mają wyższą rangę. Ten porządek hierarchiczny nie musi być stały i może ulegać zmianie. Ocena własnego systemu wartości pozwala na określenie prawidłowych wyborów życiowych oraz przyczynia się do rozwoju samoświadomości.
F. STAN ZDROWIA
Określenie swojego stanu zdrowia ma bardzo istotne znaczenie przy planowaniu swojej zawodowej kariery, czy też przy wyborze zawodu. Poznanie swojego stanu zdrowia wraz
z poznaniem przeciwwskazań do wykonywania danego zawodu pozwoli nam uniknąć niewłaściwych wyborów w tym zakresie. Ważna jest tu konsultacja lekarska, aby ocena stanu zdrowia była jak najbardziej rzetelna.
G. MOŻLIWOŚCI INTELEKTUALNE
Analizując swój potencjał, gdy rozważamy wybór szkoły ponadgimnazjalnej i zawodu, warto odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących dotychczasowych szkolnych osiągnąć:
- Jak radzę sobie z nauką?
- Jakie mam oceny?
- Jakie mam zasoby wiedzy i umiejętności?
H. WIEDZA O ZAWODACH
Poszukiwanie wiadomości o zawodach jest bardzo ważnym krokiem w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych. Ryzykowne jest wybieranie zawodu bez rzetelnej, aktualnej i wyczerpującej informacji o nim. Jeśli jesteś zainteresowany jakimś konkretnym zawodem, to dobrze jest dowiedzieć się o nim jak najwięcej.
KROK 2
Szkołę ponadgimnazjalną musicie nie tylko wybrać, ale jeszcze dostać się do niej. Warto więc wcześniej zapoznać się z zasadami rekrutacji, kryteriami naboru i progami punktowymi do szkół.
KROK 3
Wybierz szkołę, do której będziesz miał dobry dojazd. Eksperci nie mają wątpliwości – odległość szkoły od domu to w wieku licealnym wciąż ważne kryterium.
KROK 4
Radź się rodziców, kolegów i nauczycieli. Choć to powinna być przede wszystkim decyzja dziecka, bez pomocy opiekunów może być błędna. Nie chodzi o „prowadzenie za rączkę”, ale o konkretną radę.
KROK 5
Odwiedź wcześniej wybraną szkołę. Nie możesz jednak poprzestać na zebraniu informacyjnym. Trzeba pytać o:
- wyposażenie pracowni komputerowych,
- salę gimnastyczną,
- toalety,
- stołówkę,
- bibliotekę,
- tzw. klimat szkoły,
- czy uczniowie i rodzice mają wpływ na szkołę,
- działalność samorządu uczniowskiego, szkolnej gazetki,
- warunki nauki języków,
- organizację stypendiów.
Pamiętaj, żeby odwiedzić strony internetowe szkół, tam również może być wiele cennych informacji.
KROK 6
Rankingi to kolejne źródło informacji. Jeśli bierzesz pod uwagę rankingi, to obowiązkowo musisz się dowiedzieć, na jakiej podstawie są tworzone. Wysokie miejsce w rankingu jest oczywiście zaletą szkoły. Warto jednak wiedzieć, czy liceum jest na pierwszym miejscu, bo ma najwięcej laureatów olimpiad, czy dlatego, że jego absolwenci w największym stopniu dostają się na studia wyższe.
KROK 7
Przy wyborze szkoły powinieneś pomyśleć o zajęciach dodatkowych, w których chciałbyś uczestniczyć poza zajęciami lekcyjnymi. Dobierz je odpowiednio do klasy, którą wybrałeś.
Prawidłowy przebieg wyboru szkoły ponadgimnazjalnej powinien być poprzedzony analizą wszystkich wymienionych czynników.
Pamiętaj, że szkoła ma być dla ciebie przyjemnością i rozwijać twoje talenty i zainteresowania, tylko wtedy poczujesz się w niej naprawdę dobrze
Opracowanie: Alicja Madej
24-04-2018